ORTAÇAĞ ARAP FİLOZOFU VE ARAP ŞAİRİ ABUL ALA AL MAARRI (973-1057)
MEHMET BİLDİRİCİ
İlk çağda dünyanın en önde gelen filozofları yaşamıştır. Buna karşın Orta Çağda düşün alanında bir duraksamaya gidildiği bilinir. Ama iyi incelendiğinde Orta Çağda da 10 ve 11 yüzyıllarda az da olsa büyük düşünürler olduğu görülecektir.
Bunlarda bir tanesi de Türkiye'nin hemen güneyinde Suriye'de İDLİP ili yakınlarda YAŞAYAN Abul Ala Al Maarri'dir.. Al Maari Arap Coğrafyasında ve Arapça dilinin altın çağında yaşamış bir Arap Filozoftur.
Al Maari 973 yılında Suriye İdlip ili yakınlarında Maaret El Numan da dünyaya gelmiştir. Küçük yaşta çiçek hastalığına yakalanmış kör olmuştur. Eserleri bugüne gelen Arap şairlerinden biri olan Al Maarri yaşamı hakkında olanlar çelişkili olmak üzere hakkında çok şey bilinmemektedir.
İslami bir eğitim almasına karşı İslam düşüncesine karşı düşüncelere yönelmiştir. Musevilik Hristiyanlık İslam ve Zerdüş dinlerinin kutsal kitaplarını masal olarak nitelemiş, aklın yolundan gidilmesini önermiştir.
İslami uygulamaları dışlamasına rağmen şiirleri çok tutulmuş büyük bir Arap Şairi sayılmıştır. Savunduğu en önemli tez şöyledir.
Her türlü din kitaplarının anlattıkları bir derlemedir, bir masaldır. İnsana en yol gösteren akıldır. İNSANIN YA DİNİ VARDIR ya da AKLI, AKLI VARSA DİNİ YOKTUR, DİNİ VARSA AKLI YOKTUR.
O karanlık çağlarda böyle çıkışı akıl alır gibi değildir. Nitekim kendisinden yüzyıllar sonra Büyük ATATÜRK hayatta en hakiki mürşit İlimdir fendir demiştir.
Dünyanın en zeki insanı kabul edilen Albert Einestein (1879-1955) benzer görüşleri savunmuş Din kitaplarını iyi anlamayan mümin olmuş anlamayanlar ise ateist olur demiştir.
BİLDİĞİM KADARI İLE TARİHTE DAHA ÖNCEDE AKLI SAVUNANA RASTLANILMAMIŞTIR.
Pekiyi kör bir adam o karanlık çağda bu fikirlere nasıl ulaşabilmiştir. Abbasi Devletinin altın çağında yaşamıştır. Çeşitli hocalardan ders aldığı bilinir. Ama bunların kendisini İslam karşıtı yetişmesi herhalde düşünülmemelidir. .
Kör ve çirkin bir adamdır. Bu yaşam şartları onu kötümser bir düşüncelere sevk edebilir. Yabancılarla temas etmiş olabilir ama onlar kendi inanışlarının savunucularıdır.
Al Maarri'in özlü sözlerinden bazıları şöyledir
"AKLI OLANIN DİNİ OLMAZ, DİNİ OLANIN DA AKLI OLMAZ"
BENİ DÖLLENDİREN BABAMIN GÜNAHINI ÇEKİYORUM, BEN BU GÜNAHI İŞLEMEYECEĞİM
HAYVANLARI BALIKLARI AVLAMAKTAN VE YEMEKTEN VAZGEÇ
Dine karşı olan Al Maarinin bu aykırı inanışlarına rağmen şiirleri bugüne gelmiştir.
Bugün dünyada liderlik yapan Batı Uygarlığı 476 yılında Roma İmparatorluğunun yok edilmesi ile yaklaşım 1000 yıl sürecek bir karanlığa itilmiştir. Doğuda Al Maarri, büyük bir tıp adamı aynı zaman diliminde yaşamış İBNİ SİNA (980-1037) Dünyaya ışık saçmış ama daha sonra Batı uygarlığı büyük sıçrama yapmış, doğu ise bugünde devam eden derin bir uykuya dalmıştır.