CUMHURİYET TARİHİNİN ÖNEMLİ BİR GÜNÜDÜR 17 NİSAN
Her toplumun öngördüğü bir insan modeli vardır.Toplum bu modele uygun düşen insanı yaratmak için varını-yoğunu ortaya koyar.Çünkü toplumun varlık koşulu öngördüğü insanların var olmasına bu insanların düşünce ve davranışlarından oluşur ancak.Eğitim sistemlerini toplumlar bu koşulları yaratacak insanların var olmasına göre düzenler.
Cumhuriyet feodal toplum kabuğunu yırtarak ulusal toplum yaratmak için yola çıkmıştı.Ulusal topluma özgü duyan,düşünen,eyleyen insan yaratılmadan da bu kabuğun kırılıp atılması olanaksızdır.İşte bunun için düşünülen eğitim KÖY ENSTİTÜLERİ anlayışı olmuştu.
Köy Enstitülerinin kurulmasına karar verildiği zaman buna yandaş olanlar da vardı karşı olanlar da.Çünkü bu okulların kurulması istendiği koşullarda egemen olan kültür feodal toplum kültürüydü.bu kültür ise yeni bir toplum anlayışına izin vermiyordu.ancak Cumhuriyet düşü daya büyük olan daha çok olanların bastırılmasıyla bu yeni eğitim anlayışına geçilecekti.Yeni eğitim anlayışıyla ilgili yasa mecliste görüşülürken bu feodal kalıntılar şiddetle karşı durmuştu.
Kimdi bunlar? İleride yeni bir siyasi yapılaşmayı öngören genellikle büyük toprak sahipleriydi bunlar.Sonradan DP çatısı altında toplanacak olan bu insanların hiç biri KÖY ENSTİTÜLERİ yasasının çıkmasını istemiyordu.BU SİYASİ KURULUŞUN ÖNDERLERİ ARASINDA OLANLARIN TÜMÜ BU YASAYA KARŞI ÇIKMIŞLARDI.Buna rağmen CUMHURİYET YANDAŞLARI BU YASANIN ÇIKMASINI SAĞLAYABİLMİŞTİ.Köy ENSTİTÜLERİNİN kurulmasını engellenemeyen feodal kalıntılar yıkılması için uğraşmaya başlamıştı.Bu ara emperyalizmin desteğini de arkalarında alarak bu okullarla ilgili her türlü söylemleri devreye sokuyorlardı.Özellikle emperyalizmin güdümüne girdikten sonra en çok bu okulların KOMÜNİST YUVASI olduğunu işliyorlardı Bu okulların kapatılmasında bayrağı çeken bir ağaya yıllar sonra siz onların komünist yuvası olduğuna inanıyor muydunuz diye bir soru sorulmuştu.Hayır demişti ama onların yetiştirmek istediği insanların bize karşı olacaklarını biliyorduk.örneğin bizim bölgeye altı tane öğretmen gelmişti ve bunlar köylüyü bize karşı kışkırtmaya başlamışlardı.
KÖY ENSTİTÜLERİ aslında çok daha büyük bir proje idi.Bunların sonradan yüksek okullara,üniversitelere DÖNÜŞMESİ GEREKTİĞİNİ SÖYEMİŞTİ BİR KONUŞMASINDA TONGUÇ.Bu ise feodal unsurları büsbütün ürkütüyordu.
Çoğumuz söylemlerimizde,konuşmalarımızda şu yanlışa düşüyoruz:örneğin bu okullar üç-beş sene daha devam etseydi diyerek temennilerimizi dile getiriyoruz.Oysa kimi okulların açılıp kapanması dileklere temennilere göre değildir.toplumun yapısına,kültürüne göredir.Bu gün bile hala feodal kültürün belini kıramamış bir toplumda da bir sonraki kültür unsurlarının barınmasa mümkün değildir.Her kültürün öngörüsü kendine en uygun düşen insanı yaratmak olduğuna göre feodal toplum ulusal toplum özelliklerine uygun bir eğitimi asla istemez.Dünyanın hiçbir yerinde isteyemez bunu..