MEHMET BİLDİRİCİ
Bundan önceki yazımda Matematiğin antik çağdaki gelişmesi incelenmiş, son yazımda ise Sıfır sayısını ve bugünki rakam sistemini bulan Hintli Matematikçi Brahmagupta tanıtılmıştı.
Bu yazımda Cebir' in babası İranlı Al Harizmi (AL Khwarizmi) tanıtılacaktır. Al Harizmi 780 yılında Harizm bölgesinde Hive kentinde dünyaya gelmiştir. Bugün Hive Özbekistan Cumhuriyeti'ndedir. Asıl ismi Ebu Cafer Muhammet bin Musa el Haririzmi'dir. Hayatı hakkında fazla bir bilgi yoktur. Dönemin tarihçileri verdiği bilgilerden ailesinin İran'lı ve önceleri ZERDÜŞT dininden olduğu anlaşılmaktadır.
Gençliğinde bir süre Hindistan'da kalmış oradan ondalık sisteme dayanan Hint sayı sistemini ve sıfırı öğrenmiş onu Müslüman Arap dünyasına taşımıştır. Bu konuda Cebir biliminin kökünü atmış onun babası sayılmaktadır. Esasen El-Cebr Arapça kökenli olup batı dillerine Algebra olarak geçmiştir.
Bu konuda yazdığı "İlmi el Cebr wal mukabala" ilk defa cebir ismini kullanmıştır. Bu kitap 1145 dolaylarında Latince'ye çevrilmiş Cebir Avrupa'da tanınmış 16 yüzyıla kadar ders kitabı olarak okutulmuştur.
Harizmi'nin ikinci çok önemli bir eseri "Hint Rakamları ile Hesaplama" olup Astronomi ve Coğrafya ile de ilgilenmiştir. Bu konularda çalışmaları vardır.
Harizmi daha sonra Bağdat'a gitmiş Abbasi Halifesi Memun'un kurduğu Beytül Hikme olarak isimlendirilen kütüphanede görev yapmıştır. İslam dünyasındaki en büyük kütüphane olan bu kurumda Yunanca, Arapça, Farsça yanında Sanskrit dilinde de kitaplar bulunmaktadır. Kaynaklar Latince kitaplardan pek bahsetmezler.
İslam dünyasında Cebir bilimini ortaya çıkaran çok değerli bilim insanı 850 yılında Bağdat'ta ölmüştür.
Harizmi İslam dünyasında bir bilimin temellerini atan kişidir. Müslüman eğitimi almış Suni Müslümandır. Çalışmalarında ana dili Farsça, Arapça, Yunanca ve Sanskritçe kaynaklardan beslenmiştir.
Yazım ekine bir resmi ve Cebir ile ilgili yazdığı kitabın bir sayfası internetten eklenmiştir.