İLK ÇAĞLARDA AKDENİZ KENTLERİ VE GÖKBİLİMCİ ARATOS (M.Ö. 315-240)
MEHMET BİLDİRİCİ
İlk çağda Akdeniz kıyısında önemli kentler bulunuyordu. Bunların başında Tarsus, doğu tarafında önceki ismi Soli olan Pompeipolis yer alıyordu. Bu defa iki kentin tarihinde çok önemli bir yeri olan Gökbilimci, Filozof matematikçi Aratos konu edilecektir.
Aratos'un Mersin Soli (Mezitli) de doğduğu kabul edilir. Hayatı hakkında çok çeşitli ve çelişkili bilgiler aktarılmaktadır. Bunlar göz önüne alınmalıdır.
Örnek olarak yakın coğrafyada olan Kıbrıs'ta da Soli antik kenti vardır. Bazı kaynaklar doğum yerinin orası olabileceğini ileri sürerler.
Yirmi yaşında Tarsus'a gider, öğrenimini orada yapar buradan Atina'ya gider Filozof Kıbrıslı Zenon'un (M.Ö.334-262) öğrencisi olur. Bu Zenon Büyük Filozof Elealı Zenon (M.Ö 495-430) değildir.
Gökbilimi konusunda Phainome (Gökyüzü Olayları) isminde Grekçe yazılmış eseri vardır. Ünlü Coğrafyacı Batlamyus- (Ptolemaios) (85-165) bu eserden yararlandığı kabul edilir.
Daha sonra zamanın krallarına hizmet eder. Makedonya Pella'da hayatını kaybeder. İlginçtir Mezarı Mersin Mezitli antik Soli kentinde bulunduğu ileri sürülerek Mezar anıtının Mersin Belediyesi tarafından açığa çıkarılmakta olduğu bugünlerde haber konusudur. Bu iş nasıl olur, küllerinin doğum yerine taşındığı ileri sürülmektedir.
Bu arada Tarsus'ta Aratos'a büyük önem verilmekte ve 2022 yılının Aratos yılı olması için çalışmalar yapılmaktadır.
Ayrıca yüzyıllar sonrası Aratos'un "Gök Olayları isimli eseri (Phainome) Türkçeye çevrilmeye çalışılmaktadır. Ne kadar Güzel
Ama kendisine esas Astronomi bilim adamları sahip çıkmış, Ay'da bir kratere onun ismi verilmiştir..
Bildiğim kadarı ile Anadolu'dan ayda kratere ismi verilen diğer kişi İzmirli Theon'dur (70-135)
Yazıya Aratos bir büstü ile ayda ismi verilen kraterin resmine yer verilmiştir. Apollo 15'in aya indiği yere sadece 60-70 km uzaklıkta