Şakir Paşa ve ailesi Batılılaşma ve Kültürel kalkınmada Osmanlıdan Cumhuriyete geçişte Türkiye'nin en önde gelen ailesidir. Bu konuda Devrim Gazetesinde 31.12.2024 & 09.01.2025 & 11.01.2025 & 13.01.2025 tarihlerinde kısa bir özetlerim yayınlanmıştı. Daha önceden de çoğunu tanıyordum ama bu defa detaylı olarak araştırmalarım sonucu ailenin geçmişini daha iyi öğrendim. Şakir Paşa ve bu aileden yetişen sanatçılara daha da merakım arttı. Şakir Paşanın oğlu tarafından ateşli silahla vurularak öldürülmesi ve ailenin servetini kaybetmesi dolayısıyla aile büyük acılar yaşamışlardır.
Bu yazılarımın yayınından sonra yeni bilgilere ulaşmış bulunuyorum. İçinde bilemediğim ve yanıldığım konuları bu yazılar ışığında tekrar ele alacağım. İlk iki yazıda ailenin kökeni, Ağabey Sadrazam Cevat Paşa, Şakir Paşa'nın meslek hayatları konu edilmiş ardından çocukları ve torunları hakkında bilgiler verilmişti. Bunlara aşağıdakileri de ekleyeceğim
KABAAĞAÇLI AİLESİNİNİ KÖKENİ
Şakir Paşa torunlarından Şirin Devrim'in araştırmalarına göre ailenin kökeni Antalya Elmalı'ya dayanmaktır. Buradan Afyon ili Dinar ilçesi yakınlarına Kabaağaç köyüne yerleşmiş, daha sonra Afyon'a göç ederek önemli din adamları yetiştirmiş bir ailedir.
Bu aileden İstanbul'a ilk İstanbul'a gelen ve burada öğrenimini tamamlayan Miralay Mustafa Asım Bey'dir. Önce medresede öğrenim görmüş, ardından Harbiye'de okumuş subay olmuş, Miralaylığa kadar yükselmiştir. Şam'a görevli iken orada Zehra Hanım ile evlenmiştir. Zehra Hanım Suriye'nin önde gelen Türkmen ailelerinden Hattatzade Hüseyin Efendi'nin kızıdır. Mustafa Asım genç yaşta 1862 yılında ölmüş ve ardından çok kısa zaman sonra eşi Zehra Hanım vefat etmiştir. Üç Çocukları Sara, Cevat ve Şakir öksüz kalmışlardır. Miralay Mustafa Asım Bey Fatih'te Emir Buhari Mezarlığına gömülmüştür.
Babalarının dostu daha sonra Şeyhülislam olan Atıf Efendi öksüz çocuklara sahip çıkmış Sara'yı çok şişman zengin bir adamla evlendirmiştir. Abla Sara (1849-1916) bu evlilik sayesinde zengin olmuş kardeşlerinin okumasını sağlamış onlara kol kanat germiştir. Sara'nın (Sare) Şakir Paşa ailesinin gelişmesinde unutulmaz katkıları olmuştur.
AHMET CEVAT PAŞA (1851-1900)
Değerli bir asker ve kültür adamı Ahmet Cevat Paşa hakkında ek bilgiler şunlardır. İki defa evlenmiştir. Ablası Sara ikinci defa Çerkes kökenli Nimet hanımla evlendirmiş ama çocukları olmamıştır.
Ahmet Cevat Paşa kültürlü, antika eser koleksiyoncusu, tarih yazarı, fotoğraf çekme merakı olan aynı zamanda çok değerli bir sadrazamdır. Fransızca, Rumca Farsça bilmektedir.
Cevat Paşa aynı zamanda kitap koleksiyoncudur. Sadrazam iken devlet memurlarının okuması için Babı Âlide bir Kitaplık kurmuştur. Bu kitaplık halen Osmanlı Arşivi deposudur. Kendi kitaplarını İstanbul Arkeoloji Müzesine bağışlamıştır.
Sadrazamlığında devlet adamları tarafından hediye edilen antikaları Nişantaşı'ndaki konağında toplamıştır. Bu konak halen Işık Lisesidir.
Yazdığı eserler kısaca şöyledir.
Osmanlı Ülkesi Coğrafyası basılmış ders kitabı olmuştur
Askerlik Tarihi
Tarihi Osmani
Osmanlı Tarihi, 10 cilt olarak tasarlanmış, bunlardan ilk yayınlanmıştır.
Ahmet Cevat Paşa İstanbul'da ölmüş Fatih'te Emir Buhari mezarlığında annesinin ve babasının yanında toprağa verilmiştir.
MEHMET ŞAKİR PAŞA (1855-1914)
Kendi ve ailesini yukarıda geniş şekilde incelediğimiz Şakir Paşanın eserlerinden eklemeler yapacağım.
Şakir Paşa'nın eserleri şöyledir.
Yeni Osmanlı tarihi ilk iki cildi yayınlanmış Osmanlı tarihi hakkındadır.
Selahattin Eyyübi yayınlanmamıştır.
Mısır Tarihi yayınlanmamış
İnekçilik ve Sütçülük "
Arıcılık yayınlanmamış.
Torunu Sina Kabaağlı'nın anılarında Köşk boşaltılırken tavan arasında bir sandık dolusu Fransızca kitaplar bulunmuştur. Bahçesinde orkide yetiştirmiştir.
Oğlu Cevat Şakir tarafından kendini haklı çıkarmak bakımında karalanmak istenmektedir. Şakir Paşa Türk Kültür hayatında örnek alınacak bir kişidir.
Yazıma Cevat Paşanın Mezar taşı eklenmiştir.
(Devam edecek)