ÖLÜMÜNE EN ÇOK AĞLANAN PADİŞAH KİMDİ !?

Osmanlı Devleti'nin başından, uzun ve kısa vadede görev yapan tam '36 Padişah' gelip geçmiştir!.. Geleneklere göre Padişahlık babadan oğula geçer, oğul yoksa aynı kandan gelen kardeş veya yeğen tahta otururdu!.. Bu Padişahlar içinde, öldüğü veya öldürüldüğünde, halkın arkasından en çok ağaladığı ve yaslar ettiği ve Osmanlının 28'inci Padişahı olan, 'III. Selim' idi...

Padişah III. Mustafa'nın ve annesi Mihrişah Sultan'ın oğlu olup, 18 yıl padişahlık yapmış, hiç de çocuğu olmamıştı... Tam da yenilik hareketlerinde dünyayı kasıp kavuran "Fransız İhtilâli" zamanında, yani 1789'da Padişah oldu, yenilikçi hareketlerine hep karşı çıkanlara kızıp, 1807'de tahtı kendisi bıraktı, yerine Padişah olan IV. Mustafa'nın emriyle 1808'de boğduruldu!.. O tarihlerde '60 Milyon' nüfusu olan Osmanlı halkından, sadece 'Yeniçeriler' dışında herkes ardından günlerce gözyaşı döküp, ağıtlar yakmışlardı!.. (Kaynak: Alphonse De Lamartine Tarih Ansiklopedisi, Sabah Gzt. Yayınları-1992...)

III. Selim, Şehzadeliği sırasında çok iyi eğitim görmüş, Arapça-Farsça ve İslâm Bilimlerini iyice öğrenmiş, edebiyat-tarih ve özellikle musiki ile çok yakından ilgilenmiş, Türk Sanat Müziğinde 'Suzidilara Makamını' bulmuş, birçok eser bestelemiştir... Tahta geçtiğinde bütçe tamtakırdı!.. Sarayda ne kadar altın ve gümüş eşya varsa, hepsini erittirererk para bastırmış, hazineye devretmiş. Öncelikle bunlarla askerlerin maaşlarını ödemiştir!..

Fransa'da devrim hareketleri devam ederken, Avrupa ülkelerinden İngiltere, Almanya, Avusturya ve Rusya, III. Selim'e elçiler gönderip; bu yenilikçi hareketlerin Osmanlı Devletini de etkileyip, saltanatın tehlikeye girebileceği uyarılarında bulunmuşlardı!.. Ama III. Selim bunları dinlemeyip, Fransa ile ilişkilerine devam etmiş, 1797'de yeni rejimi tanımış, bu yenilikçi hareketlerin yakından takibi ve sonuçları için de, en güvendiği adamlarından İshak Beyi Fransa'ya göndermiştir...

III. Selim, Avusturya ile 'Ziştovi Antlaşması' ve Rusya ile de 'Yaş Antlaşması' imzalayarak, Kuzeydeki çatışmalara son vermiş, adına "Nizam-ı Cedit" denilen 72 maddelik yenilik hareketlerine başlamıştır!.. Öncelikle orduda yenilik yapıp, eğitim ve öğretimlerine büyük önem verdi!.. Ama, Avrupalıların dedikleri çıkmıştı; 1798 yılında ünlü Fransız Generali Napolyon, ordusuyla Mısır'ı işgal etti; Gazze ve Yafa'yı alıp, Akka Kalesini kuşattı!.. Ama, yeni Nizam-ı Cedit ordusu komutanı Cezzar Ahmet Paşa, Akka'da Napolyon'u yendi ve Fransa geri dönmek zorunda kaldı...

III. Selim'in ilerici ve çağdaş girişmleri, dinci kesimler tarafından hiç kabul görmedi, yeniliklerin hep karşısında oldular!.. Özellikle Kabakçı Mustafa isyanı, bu girişimlerin en bariz örneğidir!.. Bunlar yüzünden tahtını bırakan III. Selim'i yeniden tahta oturtmak için, Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa çok uğraştı!.. Gizlice büyüttüğü ordusuyla gelip, tam Padişah IV. Mustafa'yı tahttan indirecekti ki; Padişah, cellâtlarını gönderip, gözaltında tutulan III. Selim'i boğdurttu!.. Cariyelerin yardımıyla saklanmayı başaran Şehzade II. Mahmut, şans eseri bu kıyımdan kurtuldu ve III. Selim'in yerine daha 16 yaşındayken tahta o oturtuldu!.. Alemdar Mustafa Paşa Sadram oldu, kısa sürede III. Selim'e karşı çıkanları bir bir bulup, halkın gözü önünde idam ettirdi!.. Nizam-ı Cedit'in yerine, "Seklan-ı Cedit" adında yeni bir ordu kurdu!.. Yeniçeriler buna da karşı çıktılar, isyan edip, Alemdar'ın konağını bastılar!.. Alemdar Mustafa Paşa, tahta çıkardığı Padişah II. Mahmut'un gelip de kendisini kurtarmasını boşuna bekledi; çünkü II. Mahmut da kendisinden çekiniyor, kurtulmak istiyordu, bundan yardımına gitmedi!.. Sonunda Alemdar Paşa, mahzeninde bulunan barut fıçılarını ateşleyerek, hem kendini ve hem de çatıya çıkan 350 Yeniçeri'yi öldürdü!.. İşte atalarımız ve işte yaptıkları!.. Geçmişimizi iyi bilelim ki, geleceğe öyle yön vermeye çalışalım!..                   Sakin KOŞAR...

 

 

YAZARIN DİĞER YAZILARI