ATATÜRK TÜRKİYESİNE TÜRKİYE'YE SIĞINAN VE ÜNİVERSİTEYİ TEMELDEN KURAN ALMAN VE ALMAN YAHUDİ ASILLI BİLİM ADAMLARI -III
MEHMET BİLDİRİCİ
Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk "Hayatta En Hakiki Mürşit (yol gösteren) ilimdir (science) demiş ve bilimi en öne almıştır. Medreselerin bu işlevi yerine getiremeyeceğini anlamış, Üniversite kurulmasını önemsemiştir. Nazilerin iktidar olması Alman ırkı dışındaki bilim adamlarını işten çıkarmış, bu ise Atatürk Türkiye'si için yeni imkânlar doğurmuştur.
Bu bölümde diğer bilim adamlarının kısa hayat hikâyelerine devam edilecektir.
BRUNO TAUT (1880-İstanbul1938)
Almanya doğumlu ve Yahudi Kökenlidir. Hitler'in iktidar olması ile ülkesini terk etmiş ve 1936 yılında Türkiye'ye sığınmıştır. Tanınmış Mimar. Ankara Dil Tarih-Coğrafya Fakülte Binası ve pek çok eserin mimarıdır. Güzel Sanatlar Akademisi'nde hocalık yapmıştır. Çok kısa sürede Atatürk'ün katafalkını projelendirmiştir.
İstanbul'da ölmüş, Edirnekapı Mezarlığına gömülen ilk Hıristiyan'dır.
CURT COSWİG (Almanya1903-İstanbul1982)
Yahudi oluşundan Türkiye'ye göç etmek zorunda kalmıştır. 1937-1955 yılları arası hizmet etmiştir. Türkiye'de Zooloji (Hayvan Bilimi) biliminin babası kabul edilmektedir. Türkiye'de Zooloji bilimini kuran kişidir. İstanbul'da ölmüş ve Biyoloji Uzmanı olan eşi Leonore Coswig'in yanına Boğaz'da Aşiyan Mezarlığına gömülmüştür.
Curt Coswig ile benimde anılarım vardır. Kendisini görmüş değilim, Konya Lisesi'nde Biyoloji öğretmenim Fehime Birekul'un en sevdiği hocası, Fehime Hanım en sevdiği öğrencilerinden biridir. Fehime Hanım Lise yıllarına Coswig'in üniversite de okutulan kitabından bizlere ders anlatırdı. Ben de onun ismini o yıllarda duymuştum. Coswig'in önce eşi Leonore İstanbul'da öldü, Aşiyan mezarlığına öldü, daha sonra kendisi de eşinin yanında toprağa verildi. Coswig ölümü halinde cenazesine katılacaklarının bir liste yapmıştı. Bunlar arasında öğrencisi Fehime Birekul da varmış. Curt Coswig'in öğrencisi Fehime'ye Israil'den gönderdiği bir kartpostalı arşivimde gururla saklamaktayım.
FRITZ BAADE (1893-1974)
Alman Siyaset adamı, 1949-1965 arası sosyal Demokrat Parti Milletvekili, Yahudi kökenli, 1944 yılında Türkiye'ye sığındı ve Kırşehir'de kalmak zorunda kaldı, orada onyx taşını işletmesini öğretti, Kırşehir için çok yararlı oldu.
HUGO BRAUN (Prag1881-1963)
Çek asıllı, Mikrobiyoloji uzmanı Yahudi olmasından Türkiye'ye sığındı 1933-1949 yılları arasında bu konuda büyük hizmetleri geçti.
PHILIP SCHWARTZ (Macaristan 1894-1977)
1933 yılında Hitler iktidar olunca, 1933 yılında İsviçre'ye iltica etti, Yahudi kökenli ve orada Almanya'dan ayrılan Bilim adamlarına öncülük etti ve bir dernek kurdu. Türkiye ile ilk iletişim kuran ve arkadaşlarını Türkiye'ye gelmesini sağlayan o zamanki bakan Reşit Galip ile görüşen odur. 1933-1952 yılları arasında tıp konusunda büyük hizmetleri oldu, 1952 yılında Türk vatandaşı oldu. Mustafa Kemal Atatürk ile yakınlığı olan bir bilim adamıydı.
CLEMENS EMİN BOSCH (1899-İstanbul 1955)
Eski çağ Nümismatik (madeni para) uzmanı, Bilim adamları arasında tek İslam dinini kabul eden ve EMİN ismini alan bilim adamı. 1955 İstanbul'da öldü.
HANS GUSTAV GUTERBOCK (1908-2000)
1936-1948 yılları arasında Türkiye'de bulundu. Yahudi asıllı, Ankara Dil tarih-Coğrafya Fakültesi'nde Hititoloji konusunda görev yaptı. Hitit Başkenti Çorum'da Hattusas'da kazılarda bulundu. Anadolu'da Hitit Uygarlığı konusunda pek çok eseri vardır. Önce İsveç'e daha sonra Amerika'ya göç etti.
BENNO LANSBERGER (1890-1968)
Çekoslovakya doğumlu Yahudi bilim adamı, Eski çağ dilleri olan Sümerce, Asurca uzmanı, Ankara Dil Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin kuruluşunda büyük emekleri vardır. 1933-1948 yılları arasında Türkiye'de kaldı. Sedat Alp ve M. İlmiye Çığ yetiştirdiği öğrencilerinden bazılarıdır. Daha sonra Amerika'ya göç etmiştir.
O yıllarda yeni yeni Türk bilim kadınları da yetişmektedir. Ancak Almanya'dan Türkiye'ye sığınanlar arasında bilim kadınları da vardır. İşte bunlar;
ROSA MARIA RÖSSIER (Viyana 1901-İstanbul 1954)
Bilim kadınlar arasında en önde gelenidir. Türkiye'ye önce 1934 yılında geldi Daha sonra Avusturya'nın Almanya'ya bağlanması üzerine Türkiye'ye sığındı. Pataloji uzmanıydı. Erich Frank ve Philip Schwarz ile birlikte çalıştı, onlara yardımcı oldu. Genç yaşında İstanbul'da öldü.
MARIANNE LOQUEUR (1918- 2006)
Bilim kadını, Bilgisayar bilimleri konusunda çalışmaları oldu
Bruno Taut ilk köprünün Avrupa yakası çıkışındaki evi ile Philip Schwarz'ın fotoğrafı eklenmiştir.
Devamı var.