BABİL KRALI HAMURABİ (MÖ 1792-1750) VE HAMURABİ KANUNLARI

Bir önceki yazımda muhteşem Babil Uygarlığı incelenmişti. Tarihte pek çok Babil Kralı vardır. Ancak bunların en önemlisi bugünkü uygarlığımızda iz bırakmış olan Babil'in altıncı Kralı Hamurabi'dir. MÖ 1810 yılında doğduğu ve MÖ 1792-1750 yılları arası 42 yıl Babil'i yönettiği ve Babil'i zirveye taşıdığı görülmektedir. Çeşitli kaynaklarda farklı tarihlere de rastlanmaktadır.

Hamurabi savaşçı bir kraldı, Kral olduğunda Krallık sadece Babil (Babylone) kentinden ibaretti. Çeşitli savaşlarla Babil Krallığına önceki yazım ekindeki haritada görüleceği gibi güneyde Sümer ve Akad kentlerini Krallığına katmıştır.

Tarihte Hamurab'yi öne çıkaran refahı ve adaleti sağlaması ve Hamurabi kanunları ile bunu perçinlemesidir.

Gerçi bu konuda Sümerler ve Akatlar zamanında hukuki alanda çalışmalar vardır. Bunlar Ur Kralı Ur Namnu (MÖ 2050) ve Lipit İştar MÖ 1800 yasalarıdır.

Hamurabi dünyada ilk hukuki uygulama olan Hamurabi Kanunlarını (Code of Hamurabi) ortaya koymuş Babil'i hukuk ve adaletle yönetilen bir ülke durumuna getirmiştir.

BURADA DİKKAT ÇEKEN KANUNLARI BELİRLEYEN HAMURABİ DEĞİLDİR. YASALARI ONA TEBLİĞ EDEN ADALET TANRISI ŞAMAST'TIR. KANUN KOYUCU TANRIDIR. İSLAMDA OLDUĞU GİBİ

Hamurabi Tanrı Samaş'ın kendine yazdırdığı kanunları bir taş üzerine yazdırmış herkesin görmesi ve okuması için bir tapınağa diktirmiştir. İlk yazılı yasaların Akadça ve çivi yazısı ile yazdırdığı yazılı taş daha sonra 1901 yılında İran'da Elam ülkesine götürülmüş ve arkeologlarca orada bulunmuştur. 282 maddeden ibarettir. Bulunduktan sonra Paris'e götürülmüş ve orada temizlenip okununca Hamurabi kanunları olduğu anlaşılmıştır. Halen Paris Louvre Müzesinde sergilenmektedir. Bu müzeyi ziyaretimde görme şansını yakalamış bulunuyorum.

Aşağıda bu kanunlar kapsamında olan 22 madde örnek olarak internetten alınıp buraya eklenmiştir.

·Bir hırsız duvar delerek bir eve girmişse, o deliğin önünde ölümle cezalandırılır ve gömülür.

·Bir evde yangın çıkar ve oraya yangını söndürmeye gelen bir kimse evin sahibinin malında göz gezdirip evin sahibinin malını alırsa, kendisi de aynı ateşe atılır.

·Adam kendisine bir çocuk veren karısından ya da kendisine bir çocuk veren kadından ayrılmak isterse, o zaman karısına çeyizini geri verir ve çocuklarına baksın diye tarlanın, bahçenin ve malların bir kısmının kullanım hakkını verir. Çocuklarını büyüttüğü zaman çocuklara verilenlerden bir parça, oğlanınkine eşit olan bir parça da ona verilir. Ondan sonra kalbinin erkeği ile evlenebilir.

·Bir adam bir kadın alır da bu kadın ona bir kadın hizmetçi verirse ve çocuklarına bakarsa; ancak, buna rağmen adam başka bir kadın almak isterse ona izin verilmez; bu adam ikinci bir kadın alamaz.

·Bir adam bir çocuğu evlatlık alır ve oğlu olarak ona ismini verirse ve onu besleyip büyütürse, büyümüş bu çocuk bir daha geri istenemez.

·Bir adam başka bir kişinin özgürlüğünü kısıtlayacak hareket ederse aynı ceza ona verilir.

·Bir kişi hırsızlık yapsa eli kesilir, tecavüz etse ölüm cezası ya da erkeklikten men edilir.

·Bir kişi kendisiyle aynı sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse onun da dişi çekilir

·Bir kişi kendinden daha alt sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse 166 gr. gümüş öder.

·Babasını döven evladın iki eli kesilir.

·Bir adamın gözünü çıkaranın gözü çıkarılır.

·Birisini suçlayan ispata mecburdur. İspat edemezse ölüm cezasına çarptırılır.

·Bir tapınakta veya hükümdar hazinesinde hırsızlık yapan ölümle cezalandırılır.

·Köle kadınlar ve fahişeler kesinlikle başlarını örtmeyeceklerdir. Başı açık olması zorunlu olan kadınlar örtünerek bu kuralı ihlal ettiklerinde onları görüp ihbar etmeyenlerle birlikte cezalandırılmaktadırlar.

Babil Uygarlığının İYONYA üzerinden Batı ve Avrupa uygarlığına etkisi önceki yazımda belirtilmişti. Hamurabi Kanunlarının Yahudi ve İslam üzerine etkileri Tevrat üzerinden olduğu kanısındayım. Hamurabi Kanunlarının sert kısasa kısas (dişe diş) bir özelliği vardır.

Musevi yasaları Yehova tarafından Musa Peygambere bildirilmiştir. Burada da Yasa koyucu Yehova'dır. Tevrat'ta da dişe diş anlayışı hâkimdir.

Tevrat'ın ise İslam da pek çok etkisi vardır. İslam'da da yasalar ALLAH tarafından Hazreti Muhammed'e tek tek bildirilmiştir. Musa peygamberin ait olduğu İbrani kavmi Ortadoğu yaşamış İbrani'ler de bir Sami kavmidir.

Sonuç olarak Hamurabi Kanunları İslam'dan 2400 yıl daha eski olmasına rağmen kadınlara ve kölelere verilen haklar daha fazladır. El kesme usulü vardır.

Adetlerin geleneklerin uygarlıkların birbirini etkilemesi kaçınılmazdır.

YAZARIN DİĞER YAZILARI