BÜYÜK MOĞOL HANI CENGİZ HAN OĞLU ÖGEDAY HAN (1186-1241) V
MEHMET BİLDİRİCİ
Ögeday Han (Türkçe Oktay) 1186 yılında doğmuş, Cengiz Hanın oğludur. Babası ile pek çok savaşlara katılmıştır.
Cengiz Han 1227 tarihinde ölünce küçük oğlu Tuluy Han vekil olarak İmparatorluğu yönetmiş 1229 yılında toplanan Kurultayda babası yerine oğlu ÖGEDAY 2. Moğol Hanı olmuştur.
Ögeday Hanın soyundan gelenler 1251 yılına kadar Hanlığı yönetmiş 1251 yılında Hanlığın başına küçük kardeşi Tuluy'un çocukları geçmiştir. Tuluy oğulları sonraki yazıda incelenecektir
Ögeday Hanın 6 eşi bilinmektedir, Bunlar
Borakcin Töregene Hatun Ergene (Cariye) Huteni (Kırgız) Müge
Ögeday Hanın 4 oğlu Güyük, Kadan, Goden, Horaçer ve 6 kızı vardır.
Ögeday Han ölünce Güyük küçük yaşta olduğu için TÖREKENE HATUN Naibe olarak Hanlığı 1242-1246 yılları arası ile yönetmiştir.
TÖREKENE HATUN
Törekene aslen Nayman boyundan idi ve aynı boydan biri ile evliydi. 1204 yılında boyu Cengiz tarafından ortadan kaldırılınca Cengiz Han tarafından oğlu Ogeday ile evlendirildi. Ogeday 1241 tarihinde ölümü ile oğlu küçük olunca İmparatorluk naibi olarak hanlığı başarı ile yönetti.
Daha sonra oğlu Güyük Han büyük Han oldu, 1251 yılında Hanlığın başına Oğeday Hanın küçük kardeşi Tuluy'un oğlu Möngke Han geçti.
Moğol Hanlığı 1227 yılındaki durumundan 1294 yılında iki katına çıktı. 1294 yılında fetihler sona ermiştir.
Moğol Hanlığının başkenti Karakurum ve Hanbalık (Pekin-Çin) idi.
Geçerli diller Moğolca, Çince, Farsça ve Türkçe (Uygur) idi. Başlangıçta Moğollar henüz yazı bulunmuyordu.
Cengiz Hanın en küçük oğlu KULKAN (1188-1238) babasının yanında seferlere katılmış 1238 yılında savaşta öldürülmüştür. Onun soyu devam etmemiştir.
Yazıya Moğol Hanlığının en geniş sınırlarına ulaştığı harita eklenmiştir.
