DÜNYA'DA İLK KİTAPLIK KURAN ASUR KRALI ASURPANİBAL (Kral MÖ 668-627)
MEHMET BİLDİRİCİ
Önceki yazımda Adalet Tanrısı Samash'tan aldığı emirlerle bir hukuk düzeni kuran büyük Babil Kralı Hamurabi'yi (Kral MÖ 1792-1750) incelemiştik.
İnsanoğlu daha önceleri kentler kurmuşlar, mağaralarda yaşamışlar duygu düşünce ve inançlarını çeşitli resimler ve sembollerle anlatarak bizlere aktarmaya çalışmışlardır.
Ama ilk defa Ortadoğu'da yaşayan Sümerler onun hemen ardından Mısırlılar yazıyı bulmuşlardır. Bu şekilde ticari, tarihi ve dini olaylar kayıt altına alınmıştır.
ÖZETLE TARİH YAZININ BULUNMASI İLE SÜMER UYGARLIĞINDA YAKLAŞIK M.Ö 3500 YILLARINDA BAŞLAMIŞTIR.
Sümerler çivi yazısını, Mısırlılar Resim yazısını kullanmış yazım şekilleri bugüne kadar pek çok evrim geçirmiştir.
Olayları kayda almak kadar bunları bir kitaplıkta toplamak da çok çok önemlidir. İlk Kitaplık kurma işi Ortadoğu'da Asur İmparatorluğu döneminde büyük Kral ASURPANİBAL (kral MÖ 668-627) tarafından gerçekleştirilmiştir. Kitaplık Asur İmparatorluğu başkenti NİNOVA'da ( Musul-IRAk) kurulmuştur.
Asur İmparatorluğu Mezopotamya'da (Bugün IRAK) MÖ 2025-MÖ 612 tarihleri arasında hüküm sürmüştür.
Asur Krallarının çoğu savaşçı krallardır. Bunlar içinde Asurpanibal da savaşçıdır. Savaşmış ülkesini 41 yıl yönetmiş ,sınırlarını genişletmiş ama bunun yanında okuma yazma bilen bilgi toplamayı seven bu uğurda büyük çaba sarf eden bir kişiliğe sahiptir.
O zamanlar yazılı belgeler çivi yazısı ile yazılıp pişirilerek tablet haline getiriliyor saklanıyordu. Bunlar Sami dil gurubuna dair Akad dilindendi. Akad, Babil Asur Arapça dilleri Sami gurubundan olup Sümer dili bu guruptan değildi.
Asurpanibal hükmü altında bulunan kentlerdeki Akadca ve diğer dillerdeki bu tabletleri topladı bunları başkent Ninova'da yaptırdığı kitaplıkta bir araya getirdi. Kaynaklar bunları sayısının 25.000-30.000 civarında olduğundan söz eder.
Bu belgeler ticari, Asurpanibal'ın hizmetlerini kapsayan metinler, dini ve tıp bilgilerine ait tabletlerden oluşuyordu.
Asur İmparatorluğunun yıkılışı ile başkent Ninova (Musul, Irak) ve kitaplık toprak altında kaldı.
Asurpanibal kitaplığı 1850 yıllarında yapılan ve devam eden kazılarla İngiliz Arkeolog Sir Henry Layard (1817-1894) tarafından ortaya çıkarıldı. O tarihlerde Musul Osmanlı yönetiminde idi. Bulunan tabletler ve belgeler Londra'da BRITISH MUSEUM'a götürüldü ve orada sergilenmektedir. ÖZETLE BU ESERLERİN İNGİLTERE'YE GÖTÜRÜLMESİ İZNİOSMANLI HÜKÜMETİ TARAFINDAN VERİLMİŞTİR. NİYE BİR OSMANLI KENTİNDE SERGİLENMESİ SAĞLANMAMIŞTIR. VE KAZILAR SADECE SEYREDİLMİŞTİR. UZUN UZUN ÜZERİNDE DÜŞÜNMELİDİR.
Bu kitaplığın ortaya çıkması ile Ortadoğu tarihine ait pek çok aydınlatıcı belge ve özellikle GILGAMEŞ Destanı, Babil Yaradılış Destanı gün yüzüne çıkmıştır.
Devam edecek (Gelecek yazı Gılgameş Destanı)