ESKİ YUNAN'DA VE DÜNYA'DA İLK FİLOZOF SOKRATES (M.Ö 469-399)
MEHMET BİLDİRİCİ
Dünya'da doğa olaylarını ilk inceleyen, deprem rüzgâr gibi doğal olayların tanrılarla ilgisi olmadığını, onların cezalandırması olmadığının ilk ifade eden Anadolu toprağında (İyonya-Ege) yaşamış Thales'tir (M.Ö 625-545). Buna karşı insanı mutluluğunu, ahlakını ve yönetim biçimlerini inceleyen Eski Yunanistan ve dünyanın ilk filozofu Sokrates kabul edilebilir.
En ünlü bir sözü "DÜNYADA BİLDİĞİM BİR ŞEY HİÇ BİR BİLMEDİĞİMDİR".
Sokrates'in hayatı hakkında fazla bilgi elimizde yoktur. M.Ö 399 yılında tanrılara inanmamakla suçlanmış yargılanarak öldürülmüştür.
Sokrates'in öğretilerini takip eden pek çok öğrencisi bulunmakla birlikte onun takipçisi ve en iyi öğrencisi Eflatun'dur (Plato M.Ö 428-348)
Sokrates öldüğünde Eflatun sadece 29 yaşındadır. Ancak bu iki dev filozofun kişilikleri birbiri içindedir.
Sokrates kendisinin hiç eseri yoktur. Buna karşı Eflatun'un tüm eserleri diyalog şeklindedir. Öğrencileri sorar Sokrates yanıtlar. Eflatun'un en büyük eseri Sokrates'in savunmasıdır.
Şu anlaşılamamaktadır. Sokrates'in hiç yazılı eseri yoktur. Buna karşı Eflatun'un yaklaşık 30 civarında olan eserlerinde hep Sokrates konuşur.
Yani bu fikirler Sokrates'e mi aittir? Yoksa Eflatun kendi fikirlerini onun ağzından mı açıklar. Bir sonraki yazımda bu konuda başka bilgiler yer alacaktır.
Sokrates Atina'da ölmüş mezarı bilinmemektedir.
Bir anımla noktalıyorum. Konya bir Akşam yemeğine Teyfik Fikret Kılıçkaya isimli bir Avukat ağabeyim ve bir genç Avukat Ali Uğur misafirimdi. Masanın üzerinde Sokrates'in o sıralarda okuduğum Sokrates'in Savunması bulunuyordu. Avukat milliyetçi görüşlere sahipti, kitabı görünce genç Avukata bu çok önemli bir eser oku dinleyelim dedi ve kitabın tümü bir saat okundu ve ilgi ile dinledik. Hiç unutmuyorum
Yazıma Sokrates'in bir büstünün resim eklenmiştir.