GÜNEY ANADOLUYU YÖNETMİŞ KADIN SAVAŞÇI PALMIRA KRALİÇESİ


ZENOBIA (240-270)

Tarihe meraklıyım mühendislik yanında yıllardır tarihi kitaplar okurum Zenobia ismini duymuştum. Bu defa tarihteki savaşçı kadınları incelemeye başladığımda Zenobia'yı daha yakından tanıdığımda hayretler içinde kaldığımı söylemeliyim. Büyük Filozof Sokrates'in bir sözü anımsadım. BİLDİĞİM BİR ŞEY VARSA O DA HİÇBİR ŞEY (çok az şey MB) BİLMEDİĞİMDİR.

Palmira Suriye'de ticaret yollarının kesiştiği önemli bir kenttir Palmira merkezli Palmira Krallığı kısa süre 260-273 yılları arası tarih sahnesinde görünmüştür.

Palmira Krallığı Suriye, Filistin, Lübnan, Mısır, GÜNEY ANADOL'YU sınırları içine almıştır. DİĞER DEYİŞLE KISA BİR SÜRE GÜNEY ANADOLUNUN BAZI BÖLGELERİNİ YÖNETMİŞTİR. Sonuçta Roma İmparatorluğu tarafından ortadan kaldırılmıştır.

Roma ile kıyasıya savaşmış yenilmiş ve esir alınmış Zenobia yaklaşık Suriye'de doğdu, tam doğduğu yer ve ailesi hakkında kesin bilgiler bulunmamaktadır. Annesinin Mısır'lı olduğu sanılmaktadır

Zenobia, 258 yılında Kralı Palmira Kralı Septimius Odaenathus'un ile onun ikinci karısı olarak evlendi. Odaenathus'un ilk karısından olan oğlu Hairan'ın üvey annesi oldu. Kral Odaenathus Romalıların bölgede zayıflamasıyla Palmira bölgesinin tek hâkimi haline geldi, Zenobia ise kralın her zaman destekçisi oldu.

267 yılında Zenobia'nın kocası Odaenathus ve oğlu Hairan saldırıya uğrayarak öldürüldüler. Zenobia yönetimi ele aldı. İlk işi oğlu ve kendisi için isimlerine onursal Augusta ve Augustus eklerini almak oldu.

Zenobia Palmira Krallığının hakimiyet alanını kısa sürede genişletmeye başladı. Bölgede oluşan dengeler bir süre Roma İmparatorluğu ile barış içinde olmasını sağladı.

269 yılında Zenobia emrindeki Palmira ordusu, kanlı bir şekilde Mısır'a girdi. Romalı komutanın onu Mısır'dan çıkmaya gücü yetmedi. Zenobia kendisini "Mısır Kraliçesi" ilan etti. Zenobia askerlerle birlikte at sürmesi ve kilometrelerce yürümesi dolayısıyla "Savaşçı Kraliçe" olarak ilan edildi.

Savaşçılığı yanında güzelliği ile dikkat çekiyordu, çok kültürlü bir kadındı, Eski Yunandan Homeros, Platon (Eflatun) ve diğer antik Yunan yazarların eserlerini takip ediyordu.

Yaklaşık 273 yılında 44. Roma İmparatoru AURELIAN (İmp 270-275) tarafından İran'a kaçmaya çalışırken yakalandı zincire vurularak Roma'da teşhir edildi. Daha sonra Roma'da öldüğü bilinmektedir.

Palmira Krallığı 13 yıl gibi kısa sürede hızlı bir şekilde yükselmiş, Roma İmparatorluğu tarafından ortadan kaldırılmıştır Ancak Zenobia ismi batıda ve Ortadoğu'da bir efsane olarak yaşamaktadır.

Zenobia Roma tarafından esir alınmıştır.  Bundan sonra nerede öldüğü ve nasıl yaşadığı konusunda tarihi kaynaklardan farklı bilgiler gelmektedir.

Roma İmparatoru Aurelian'ın kuvvetleri ve Zenobia Antakya yakınlarında karşılaştı ve çarpıştı. Bozulan Palmira kuvvetleri Antakya ve Emesa (suriye'de Humus ) şehirlerine çekildi. Zenobia, Roma ordusu ulaşmadan Emesa'daki hazinelerini naklettirdi. Kraliçe ve oğlu deve üzerinde Sasaniler'den yardım istemek üzere kaçarken, Romalı süvarilerce Fırat nehri yakınlarında yakalandı. Palmira ise Roma kuvvetlerine teslim oldu ve imparatorluk sona erdirildi.

Bir kaynağa göre ise; Zenobia ve oğlu, Aurelian tarafından Roma'ya esir olarak götürülmek üzere yola çıkartıldı. Oğlu Roma yolunda öldü. 274 yılında Aurelian'ın Roma'da düzenlediği zafer geçidinde Zenobia altından zincirlerle bağlanmış bir şekilde Romalı vatandaşlara gösterildi. Zarafeti ve güzelliğiyle Romalıları etkileyen Zenobia'ya imparator tarafından hayatı garanti edildi ve Tibur'da (Tivoli) iyi koşullarda yaşaması sağlandı. Oldukça iyi koşullarda yaşamını sürdüren Zenobia, Roma'da sosyal bir elit, filozof ve saygı duyulan eski bir kraliçe olarak kabul gördü. Adı bilinmeyen bir Roma valisi ve senatörü ile evlendi.

Zenobia, Iulia (veya Julia) Aurelia Zenobia Arap kaynaklarında Zenübya Bat Zaddai  (?????? ??? ???? ?? ????? ?? ???? ??? ????? ?? ???????), Antik Yunanca'da ? ??????? olarak bilinir.

Arap ve Türk toplumunda kadınlara verilen ZENNUBE, ZEYNEP, ZEYNO gibi kadın isimleri onun adından gelir.

Zenobia iyi bir kraliçe, çok iyi bir kadın savaşçı, bir filozof, ismi hala yaşayan bir efsanedir. En sevdiği avcılık ve işkili şölenlerdi.

Yazıya Roma Zincire vurulmuş bir resmi adına Suriye basılmış posta pulu eklenmiştir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI