KADIKÖY'LÜ HIRİSTİYAN AZİZESİ AYA EUPHEMIA (4. YÜZYIL)
Kadıköy içinde yaşadığım ve sevdiğim İstanbul'un en seçkin semtlerinden biri, Boğazı'ın Asya kıyılarındadır. Bugünkü Eminönü Sarayburnu'nda kurulan Bizantion kentinden 17 yıl daha önce M.Ö 685 yılında ayrı bir kent olarak kurulduğu söylenir.
Kadıköy Bizans döneminde çok önemli bir yerleşimdir. Pek çok kalıntı bugüne gelmektedir. Son günlerde daha ziyade Hristiyan kökenlilerin yaşadığı kiliselerin bol olduğu seçkin bir semttir. Buna karşılık az ilerisinde olan Üsküdar'da ise camiler çok sayıda ve yaşayanların tümü Müslümandır.
Bizans döneminde Aya Euphemia Kadıköy'ün tanınan en önemli azizesidir. Aya Euphemia Kadıköy'lü zengin bir ailenin kızıdır. Hristiyanlığın henüz serbest olmadığı dönemde Hristiyan olur. Pagan ayinlerine katılmak istemediğinden 303 tarihinde öldürülür ve martir (din şehidi kabul edilir. Kadıköy dışına gömülür.
Kısa bir süre sonra İmparator Konstantin (İstanbul'u başkent yapan imparator) tarafından biri Kadıköy'de diğerleri İstanbul'un 3 ayrı yerinde Olibreau-Şeyhzadebaşı // Petrion-Cibali // Sultanahmet de adına kiliseler yaptırılır. Azize ilan edilir.
451 yılında Kalkedon'da yapılan ve hala alınan kararlar bugünde Hristiyan dünyasında geçerli olan Ekümenik konsül burada toplanır. Ancak bugün bu kilisenin yeri belli değildir. Muhtemelen Haydarpaşa Tren Gar alanında raylar altında olduğu sanılmaktadır.
Sultanahmet Meydanında eski Adliye Sarayının bulunduğu yerde Euphemia adına yapılmış kilisenin kalıntıları ortaya çıkarılmıştır.
Bugün Kadıköy Çarşısının ortasında onun ismini taşıyan yaklaşık 300 yıl önce yapılan bir kilise bulunmaktadır. Bu Rum Ortodoks Kilisesinin isim dışında Aya Euphemia ile ilgisi bulunmamaktadır.
Yazım ekine iki resim eklenmiştir. Kadıköy'deki Aya Euphemia kilisesinin 1910 tarihli üzerinde Osmanlı pulu olan bir kartı ile Kadıköy'e Kayışdağı'ndan su getiren hat üzerinde bulunan Bizans dönemi iki katlı Acıbadem Su Terazisi'nin (Su Deposu) bir fotoğrafı eklenmiştir.
Acıbadem Su Terazisi Kadıköy Belediyesi tarafından restore ettirilmiştir.
Umarım bir gün torunlarım Aya Euphemia'nın Sultanahmet'teki restore edilmiş kalıntıları görme şansı olur