MEHMET BİLDİRİCİ
Önceki yazımda Karamanoğlu Beyliği konusunda kısa bilgiler verilmişti. Bu yazımda Beyliğin kurucusu ve önemli Beyleri kültürel ve sosyal yönleri ile kısaca tanıtılacaktır.
KERİMÜDDİN KARAMAN BEY 1256-1261
1221 doğduğu sanılmaktır. Ölümü 1263, Nure'nin oğludur. Kökenleri konusundan farklı görüşler olup bir önceki yazımda gerekli incelemeler bulunmaktadır.
1243 tarihinde Anadolu Selçuklu devleti Moğollar tarafından yenilgiye uğrayınca Ermenek çevresinde otorite boşluğu oluştu. Ermenek Küçük Ermenistan'a bağlı bir Ermeni Bey'inin elinde idi. Karaman Bey orayı aldı ve bey oldu. Konya'daki Selçuklu Sultanı ile iyi diyalog kurdu. Selçuklu Sultanı Karaman Bey'i İKTA olarak atadı. Selçuklu Sultanı adına vergi toplama yönetme yetkisini verdi. Ama daha sonra Konya ile araları açıldı ve 1261 yılında Konya üzerine yürüdü ve Gevale Kalesi önünde yapılan çatışmayı kaybetti. Karaman Bey kurtuldu ama kardeşleri Zeynelhac ve Bonsuz Gevale Kalesine hapsedildi.
Karaman Bey ölümü üzerine Karaman Balkusan'daki türbeye gömüldü. Burada ki Arapça kitabe şöyledir.
Bu kutsal MAMUREYİ, Keykavus oğlu Büyük Sultan MESUT'un hükümdarlığı döneminde NURUH (Arapçası Nure) oğlu Kerimüddin KARAMAN yaptı" denilmektedir.
Bu kitabe incelendiğinde açıklanması gerekenler vardır. Son Selçuklu Sultanı II. Mesur 1282-1308 yılları arasında 4 defa Selçuklu tahtında oturmuştur. Kitabenin en erken yapım tarihi 1282, hâlbuki Karaman Beyin ölümü 1263 yılıdır. Karaman Beyin bu türbeyi yaptırmadığı ortaya çıkmaktadır. Kanımca türbe önceden yapılmış bir kilisedir.
Karaman Bey'in Selçuklu Sultanı II Keykavus'un kız kardeşi ile evlendiği, 8 oğlu olduğu bilinmektedir. Bunlardan üç oğlu Karamanoğlu beyi oldular diğerleri Kasım, Zekeriya, Tanu, Halil, Ali.
Sonuç olarak Kerimüddin Karaman Karamaoğlu Beyliğinin atası ama Karamanoğlu Beyliği tam Bağımsız değildir. Türk tarihinde çok geniş bir miras bıraktırmıştır. Eski adı Larende olan ile Karaman adı verilmiştir. Bugün Karaman bir il merkezidir.
Ayrıca Türkiye'de yirminin üzerinde ilçe ve mevki Karaman ismini taşımaktadır. Ayrıca Azerbaycan, Özbekistan, Tacikistan ve Kıbrıs'ta Karaman ismini taşıyan kentler mevcuttur. Ancak dikkatimi çeken nokta torunlarından Karaman ismi alanı yok gibidir.
KARAMANOĞLU MEHMET 1261-1277
Kerimüddin Karaman'nın en büyük oğludur. Babası Kerimüddin 1263 yılında öldürüldüğünde oğlu Mehmet Bey ve kardeşleri Konya Gevale Kalesinde (Takkeli Dağ) hapisti. 1266 yılında IV Kılınçarslan'ın ölümü ile serbest kaldı.
Ömrü Moğollara karşı mücadele içinde geçti. 1277 yılında Konya üzerine yürüdü II. İzzettin Keykavus'un oğlu olduğunu iddia ettiği Cimri'yi tahta geçirmek istedi ve aynı yıl hayatını kaybetti. Babası ile Balkusan'daki Türbeye gömüldü. Konya'da ölen bu beylerin nasıl buraya getirildi bu konu da tam aydınlık değildir
KARAMANOĞLU MEHMET'İN TÜRK DİLİ İÇİN BİR ÇIKIŞ NOKTASI KABUL EDİLEN 13 MAYIS 1277 TARİHİ FERMANI ŞÖYLEDİR,
"BUNDAN BÖYLE HİÇ KİMESNE DİVANDA DERGÂHTA BERGAHTA MEYDANDA VE DAHİ HER YERDE TÜRK DİLİNDEN ÖZGE SÖZ SÖYLEMEYE
Bugün Türkiye'de 13 Mayıs günü Türk Dil Bayramı olarak kutlanmaktadır. Çok anlamdı bir gündür. Ama Mehmet Bey henüz tam bağımsız Bey değildir. Selçuklu'nun askeri (Subaşı) bölgenin fiili lideridir. Ama bağımsız Bey değildir. Bu sözün muhatabını ben anlayabilmiş değilim.
Bu tarihten sonra resmi dil Türkçe olabilmiş midir? Karamanoğlu'nun resmi dili Farsça ve dini çevrelerde Arapça kullanılmaya devam etmiştir.
Yazıma Kerimüddin Karaman'ın Balkusan köyündeki yeni yapılan türbesinin (çok güzel bir mimari yapı ancak orijinal durumuna uymuyor) fotoğrafı ve Mehmet Bey'in fermanının fotoğrafı eklenmiştir.