MERSİN SOLİ KENTİNDEN FENİKE KÖKENLİ STOA FİLOZOFU HIRISIPPOS YA DA CHRYSIPPUS (M.Ö 279-M.Ö 206)
MEHMET BİLDİRİCİ
Daha önce Mersin yakınlarında bulunan SOLI antik kentinden çıkan dünyanın önde gelen Gökbilimcilerinden ARATOS (M.Ö 315-240) ile ilgili yazım Devrim Gazetesinde 22.03.2021 tarihinde yayınlanmıştı. SOLİ antik kenti M:Ö 7 yüzyılda Rodos'tan gelen Dorlar tarafından kurulmuş, Mersin Belediyesi Viranşehir mahallesindedir.
Bu yazımda da aynı kentte doğan Stoa Filozofu Hırisippus (M.Ö 279-206) incelenecektir..
Hirisppus Soli kentinde doğmuştur. Babası Tarsus'lu FENİKE kökenli Apollonius olduğu bilinmektedir.
Bu yazımda ilk defa Fenike kökenli bir Anadolu insanı incelenecektir. Bilindiği gibi Fenikeliler (Yun Phoinike) M.Ö 3000- 300 yılları arasında Lübnan'da hüküm sürmüşler ve tüm Akdeniz'de ticaret yapan denizcilikte çok ileri bir ulustur. Bu arada M.Ö 1200 civarlarında Anadolu'nun Akdeniz bölgesi de yönetimleri altında kalmıştır. Adana, Tarsus, Alanya çevrelerinde kültür izleri yer almaktadır.
Ben ilk defa Mersin de doğan bir Fenike kökenli bir filozofla karşılaşmış bulunuyorum.
Bilindiği gibi bugün pek çok ulusun kullandığı alfabeyi ilk defa M.Ö 1200 yıllarında bulan Fenikelilerdir. Bu alfabenin bir listesi eklenmiştir. İlk orijinal alfabe 22 harften oluşmaktadır.
Hırisippus genç yaşta Atina'ya gitmiş orada Stoacı Filozoflardan biri olmuştur. Stoacı filozofların amacı insanın mutluluk içinde yaşaması olarak özetlenebilir.
Orada ünü artmış, önde gelen filozoflardan biri olmuştur.
Pek çok eser yazdığı bilinmektedir. Ancak hiç biri bugüne gelmemiştir. Ancak bazı önemli yazarların eserlerince düşüncelerine yer verilmiştir.
73 yaşında Atina'da ölmüş, dünyanın önemli müzeleri olan British Museum ve Louvre Müzelerinde büstleri bulunmaktadır.
Bir önemli noktaya da değinmek istiyorum. M.Ö 4 yüzyılda Atina Felsefe'nin vatanı haline gelmiştir. Bu ise çok geniş coğrafyada insanları katkıları ile gerçekleşmiştir. Bunun başında Anadolu gelmekte, Kalkedon (Kadıköy), Lamsakos (Lapseki, Çanakkale) Soli (Mersin) öğrenciler ve insan kaynakları ona can vermiştir.
Yazım ekine Filozofun bir büstü ve 22 harflik orijinal Fenike alfabesi eklenmiştir.