ROMA SUYOLLARI MÜHENDİSİ SEXTUS JULIUS FRONTINUS (40-103)
MEHMET BİLDİRİCİ
Bu yazımda da Roma Suyollarında görev yapmış bir bürokrat, asker kişiden söz edeceğim. Birinci yüzyıl sonlarında Roma büyük gelişme göstermiş, Roma imparatorluk coğrafyasında yollar, limanlar, suyolları inşa etmiştir.
Yüzlerce Romalı mühendisler bu konuda emek harcamıştır. Bunların içinde iki tanesi var ki bunlar öncü olmuş yazdığı kitaplarla mühendislere bilgiler sunmuştur.
Mimarlık ve Hidrolik (Su Kuvvetleri, suların taşınması, depolanması) ile ilgili yazılan bu kitaplar sonraki yüzyıllar da hatta bugün bile yol göstericidir.
Bunlardan ilki olan VITRIVIUS (M.Ö 84-15) hakkında yazdığım yazı Devrim Gazetesi 23.01.2020 tarihinde yayınlanmıştı. Vitrivius eseri Latince "De Architectura- Mimarlık Üzerine" isimlidir.
Frontitus Vitriviua'tan daha sonra yaşamış, asker bürokrat bir kişidir. Britanya eyaleti Valisi'dir. 97 yılında İlk beş imparatorun ilki olan Nerva (imp 96-98) tarafından Roma Suyollarının başına getirilmiştir.
Frontinus Latin dilinde "De Aquis Urbis Romae- Roma Kentinin Suyolları Üzerine" isimli kitabın yazarıdır. Bu kitapta Su problemleri ve Mimarlık konusu işlenmiştir. Bu iki mühendis suyollarının teorisi ve yapımında görev almışlardır.
Her iki eserde mühendis ve mimarlara Antik Çağdan gelen iki eserdir. Bu konuda bu iki kitaptan başka eser yakın çağlara kadar yoktur.
Her iki eserde de suyun miktarının ölçülmesi, su taşıyan künk (pişmiş toprak) boruların ebatları ayrı ayrı incelenmektedir. Bilhassa her ikisi de borulara standartlar getirmiş. Önemli hizmetlerde bulunmuşlardır.
Bir mühendislik konusu olduğu için fazla detaya girilmeyecektir. Ama konu hakkında fazla bilgi almak isteyenler bana başvurabilir, ya da Web sitemde
www.mehmetbildirici.com Web 2014 English 20.1.105 maddeye başvurabilirler.
Kitaplarını ve özetlerini okudum, büyük keyif aldım. Bugün ki mühendislere hala faydalıdır.