TARİHİ SAVAŞÇI KADINLARI İSKİT KRALİÇESİ TOMİRİS (MÖ 6 yy)

TARİHİ SAVAŞÇI KADINLARI İSKİT KRALİÇESİ TOMİRİS (MÖ 6 yy)

 

Tarihteki devletlerde ve gezgin toplumlarda (nomadik) fiziki olarak kol gücü kuvvetli olduğu için genellikle erkekler yönetimde olmuş az da olsa savaşan kadınlara da rastlanmaktadır. Bu yazımda İskit Saka Messagete olarak isimlendirilen halkların kraliçesi Tömyris veya Tomris incelemeye çalışacağım.

İskit (Syktian) Saka olarak bilinen kavimler yaklaşık MÖ 10-9 yüzyıllarda Orta Asya'da geniş bir coğrafyada gezginci (nomadik) olarak yaşadıkları, buralardan MÖ 8-7 yüzyıllarda Karadeniz'in kuzeyine yerleştikleri bilinmektedir.

Efsanevi İskit Kraliçesi Tomris MÖ 6 yüzyılda yaşamıştır. Pers Kralı Büyük Kiros (Cyros The Great) MÖ 550-530 yılları arası Pers İmparatorluğunu kurmuş Anadolu dahil, Mezopotamya Mısır'ı fethetmiş tarihin ilk en geniş İmparatorluğunu kurmuştur.

İskitler, Sakalar Mesaget olarak bilinen halklar İran kökenli ve İran dilini kullandıkları bilinir. Bu halklar ve Kraliçe Tomris hakkında bugüne gelen bilgiler Greko Romen yazarlardan gelmektedir.

Tarihin babası Herodot'un Tarih adlı eserinde (MÖ 484-415) Tomris'in hayatı hakkında bilgiler bulunmakta bilgi veren diğer antik yazarlar Strabo (MÖ 63-MS 23) ve Ammianus (330-391) ve başka batılı yazarlardır.

Herodot tarihine göre Büyük Kiros İskitleri imparatorluğuna katmak istemiş kabul görmeyince Aras nehri üzerinde bir köprü yaptırmış ve onlara saldırmıştır, sonunda Tomris'in oğlunu öldürdüğü ve yapılan savaşta hayatını kaybettiği ve katasına Tomris tarafından kan doldurduğu yazılmaktadır.

Ancak başka kaynaklar bunu doğrulamamakta Kiros başka yerde öldüğünü göstermektedir. Tomris'in MÖ 520'den itibaren kraliçe olduğu kabul edilebilir.

Tomris'in Batı, İran ve Türk dünyasında geniş etkileri olmuştur. Batı da kadının gücünü gösteren çeşitli yayınlar yapılmış, opera yazılmış çeşitli filmler çevrilmiştir.

Tomris İran edebiyatında çok etkindir. İranlı kızlara ismi verilmiş İran dilinde ismi Taumuria olarak geçer. Grekçe de ise Tomuris olarak geçmektedir.

Türk devletleri Kazakistan ve Özbekistan'da hakkında destanlar yazılmış milli kahraman kabul edilmiştir.

Türkiye'de Cumhuriyet sonrası hiçbir belgeye dayanmadan Türklerin ilk kadın savaşçısı kabul edilmektedir. Bugün Tomris isimli pek yazar sanatçı bulunmaktadır.

Sonuç olarak Kraliçe Tomris efsanevi olsa da dünyada kadın mücadelesini ve gücünü anlatan bir savaşçı ve güçlü bir kadındır

Yazıma Avrupalı bir sanatçı tarafından yapılan resmi eklenmiştir.

 

 


YAZARIN DİĞER YAZILARI