TÜRKİYE'DE BÜYÜK HİZMETLERİ OLAN BAKAN HASAN ALİ YÜCEL (1897-1961)
MEHMET BİLDİRİCİ
Son yazım Sokrates idi, tabi ki onu öğrencisi Eflatun olarak takip etmem gerekir. Sokrates'in bütün düşünceleri Eflatun'un yazdığı diyaloglar içinde.
Corona bizi eve hapsetti, bende bundan yararlanmak istedim 60-70 yıl önce okuduğum Eflatun'u tekrar okumak istedim. Zaman almaktadır. Okuduğum kitapları tekrar okumak için indirdim.
Çoğu 1940'lı yıllarda Hasan Ali Yücel'in Milli Eğitim Bakanlığı zamanında yayınlanmış.
Bu yazımı ona ayırmak istedim. Hasan Ali Yücel 28 Aralık 1938- 07 Ağustos 1946 yılları arasında 7 yıl Milli Eğitim Bakanlığı yapmış bu dönemde ülke için çok büyük hizmetlerde bulunmuştur. Bunlardan en önemlileri şöyledir.
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİNİN KURULUŞU
1944 yılına kadar Yüksek Mühendis mektebi olan okul, 1945 yılında İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ olarak Uluslararası alanda tanınan Teknik Üniversiteye dönüşmüştür. Burada Hasan Ali Yücel'in destek ve gayretleri unutulmazdır. Bu İstanbul Üniversitesi'nden sonra ikinci üniversitedir.
1962 yılında buradan mezun olduğumu burada belirtmeliyim
ANKARA TIP FAKÜLTESİNİN KURULUŞU
1945 yılında Ankara'da kurulmuştur. İstanbul Tıp Fakültesinden sonra ikincidir.
KÖY ENSTİTÜLERİNİN KURULUŞU
1940-1946 yılları arasında faaliyet gösteren Köy Enstitüleri, Türkiye özel şartlarına uygun olarak Hasan Ali Yücel tarafından yaratılmıştır. Pek çok köy çocuğu buradan ışık almış ve ülkeye hizmet etmiştir.
BÜYÜK BİR KÜLTÜR DEVRİMİ DÜNYA KLASİKLERİNİN TÜRKÇEYE ÇEVRİLMESİ
Bu konuda onun 02.Mart 1944 tarihinde yazılmış ön sözüne rastladım. Okurken tüylerim diken diken oldu, bu önsözü aşağıya aynen alıyorum.
1961 yılında Ankara'da aramızdan ayrılan ayrılan Hasan Ali Yücel'in mezarı Ankara Cebeci Asri mezarlığındadır.
ÖNSÖZ
"Dünya Edebiyatından tercümeler (çeviriler) serisinin" ilk 109 cildinde yer almış bulunan ön sözümde, bu serinin ortaya konulmasında büyük hizmet ve emekleri geçen Türk aydınlarına şükran duygularımı söyledikten sonra, onların hizmetleriyle 5 yıl içerisinde hiç değilse Devlet eliyle yüz ciltlik bir tercüme kütüphanesine kavuşacağımızı kaydetmiştim. Cumhuriyetin on sekizinci yıldönümünde (1941) 13, on dokuzuncu yıldönümünde 27, yirminci yıldönümünde 69 eser yayınlanmak suretyle beş yılda tahakkuk (gerçekleşmek) ettirilmesi düşünülen ilk program, iki buçuk yıla 9 fazlası ile 109 ciltlik bir kütüphanenin Türk okurlarına sunulmasını mümkün kıldı.
Memleket yayın tarihinde gerçek bir hamle ve başarı diye nitelendirilecek bu güzel neticeden dolayı bu serinin ortaya konulmasında, tercümeleri yapan arkadaşlardan, formaları katlayan arkadaşlara kadar, hizmeti geçenlere teşekkürü kendi adıma borç sayıyorum. Devletin bu alanda teşebbüsünü yaptıklarının, geniş tercüme basınıyla destekleyen, hususi (özel) yayın kurumlarını takdir ve sevinçle onarım.
Cumhuriyetimizin bundan sonraki yıl dönümlerinin her birinde 'Dünya Edebiyatından Tercümeler serisinde yüzer cilt eser yayınlanarak memleket aydınlarına 500 kitabın armağan edilmesi, yayın programımızın yerine getirilmesi gereken amacıdır. Türk aydınlarının şunu bilmesini isterim ki bize bu geniş programı gerçekleştirme ve cesaretini veren tercüme serisinin baş okuyucusu ve Cumhurbaşkanımız İNÖNÜ olmuştur. Beş yıllık programdaki 500 kitabı dahi az gören Milli Şefimizin arzularını yerine getirmeyi bütün vazifeli arkadaşlarımla beraber milli bir ödev sayıyoruz.
02 Mart 1944 MİLLİ EĞİTİM BAKANI HASAN ALİ YÜCEL
Yazımın sonuna bir portresi konulmuştur. Sevgi ve saygı ile anıyorum.