ÜNLÜ MEKANİKÇİ BİZANTİONLU (İSTANBULLU PHİLON (M.Ö. 280-220)
MEHMET BİLDİRİCİ
Ben bir mühendisim, ilk çağda mühendislikte öne çıkmış insanları daha yakından tanımamız gerektiğine inanıyorum. Bu grevin tarihe meraklı biz mühendislerin yapması gerektiğine inanıyorum. Tarih ve Sanat gibi mühendislikte uygarlığın gelişmesinde önemli roller üstlenmiştir.
Hele hele böyle bir kişinin içinde yaşadığım kentten yaklaşık 2300 yıl önce çıkması beni ziyadesi ile heyecanlandırmıştır.
Üstat Mekanikçi Philon'un hayatı hakkında yeterli bilgiler bulunmamaktadır. İstanbul doğumlu olmasına karşı hayatı Rodos Adası ve zamanın en önemli kültür kenti İskenderiye (Mısır) de geçmiştir.
Hakkında çok az bilgi edinmemize karşı Mekanik ve çeşitli konular üzerine yazdığı 9 ciltlik kitabı ile bilinmektedir. Bu değerli eserin 4,7,8 sayıl olanları bugüne gelebilmiştir.
Bu eserin başlıkları şöyledir
·Isagoge (????????) - an introduction to mathematics-Matematiğe giriş
·Mochlica (???????) - on general mechanics- Genel Mekanik Üzerine
·Limenopoeica (????????????) - on harbour building - Liman İnşaatı
·Belopoeica (??????????) - on artillery- Topçuluk
Pneumatica (??????????) - on devices operated by air or water pressure
Hava ve Su basıncı çalışan araçlar
·Automatopoeica (????????????????) - on mechanical toys and diversions
Mekanik Oyuncaklar ve Saptırmalar
· Parasceuastica (??????????????) - preparation for sieges- Kuşatma Hazırlıkları
· Poliorcetica (????????????) - on siegecraft- Kuşatma sanatı
· Peri Epistolon (???? ?????????) - on secret letters- Gizli mektuplar
Bir diğer eserinin Pnömatik makineler (hava basıncı ile Çalışan Makineler) Grekçe aslı kaybolmuş Latince kopyası bugüne ulaşmıştır. Bu kopya ise Arapça'dan çeviridir.
Bir Arapça'ya çevrilmiş eserinde "Kitab ül Hiyel vel Mihanikat..." Filyon el bariti el Hâkim ismi görülmektedir.
Bu Arapça kopya İstanbul Süleymaniye Kütüphanesindedir.
Bu çok önemli bir ip ucudur. O çağda Müslüman alimler Eski Yunan'dan haberdardır.
Philon M.Ö 3 yüzyılda İskenderiye'de yaşamış, gene kendisi gibi Mekanikçi ve Mühendis Ktesebios (M.Ö 285-222) ile aynı zaman dilimindendir. Ktesebios aynı zamanda İskenderiye'deki ünlü kitaplığın müdürüdür. İskenderiye o zaman dünyanın en önde gelen bilim merkezidir.
Philon bu konuda kendinden gelen mekanikçileri üzerinde derin etkileri olmuştur.
(Further portions probably survive in a derivative form, incorporated into the works of Vitruvius and of Arabic authors.) Yukarıda ki cümle Arap Bilim adamları üzerinde etkili olduğunu vurgulamaktadır.
Devamı var bir sonraki yazı İslam Dünyasından Cizreli İsmail Al Cezeri olacaktır.