YENİ ORTAYA ÇIKARILAN IDYMA ANTİK KENTİ KAZISI
MEHMET BİLDİRİCİ
Bir önceki yazımda uzun bir süre çeşitli sebeplerle Akyaka'dan ayrı kaldığımı, oğlumun yardımı ile bir haftalık bir gezi yapabildiğimi, evimde ve bahçemde vakit geçirerek hasret giderdiğimi yazmıştım. Tabii uzun zamandır ayrı kaldığım dostlarımla hasret gidermiştim.
Ben Akyaka'ya gördüğüm andan itibaren 1975 de âşık oldum ve 1996 yılından itibaren Idyma kentinin ismini duydum. Tarihi hakkında yerli ve yabancı tüm kaynaklara dostlarımın yardımı ile ulaştım. Onları 2009 yılında adıma açılmış Web sitemde duyurdum. Gökova Akyakayı Sevenler Derneğinde sergiler açtum. Akyaka Kültür ve Sanat Derneğinde ve bunun bünyesinde oluşan Felsefe Grubu toplantılarında konuşma yaparak karınca tanıtmaya çalıştım.
1985'li yıllarda Akyaka'da turizmin patladığında kıt şartlarda aile pansiyonculuğu yaptık. Pansiyonun adını Idyma koyduk. Bu Akyaka'da konulan ilk Idyma ismidir.
Ben İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi 1962 Mezunu İnşaat Yüksek Mühendisiyim. Muğla ilinde hiç resmi görevim olmadı. Ama tarihi belgelerin koruma altına alınması, Muğla Müzesine çeşitli başvurularım oldu. Kültürel anlamda faydalı olmaya çalıştım. Sonuçta Idyma ve Akyaka'yı seviyorum.
Temmuz ayındaki Akyaka gezimde Akyaka'da Turizm İşletmeci, Mevsim Otel'in sahibi, rahmeli Ula Belediye Başkanı İsmail Akkaya'nın yeğeni (Ablası Ayşe Ana'nın oğlu) Murat Karadağ'dan beni Akyaka içindeki İnişdibi Roma-Bizans Kalesi'ne götürmesini istedim. Sağolsun memnuniyetle kabul etti, Gayem Kale'deki çalışmaları görmekti, Mehmet Amca istersen bir de Antik İdyma kenti kazısı var orayı da görmek istermisin dedi. Elbette dedim.
Ama doğrusu Idyma antik kentinin (MÖ 7 yüzyıl- MS 700 arası) kentin merkezi veya bir mahallesinin ortaya çıkaralıcağını rüyamda görsem inanmazdım. Özellikle antik çağda büyük uygarlıkların yaşandığı ve daha toprak altından pek çok zenginliklerin bulunduğu kanaatim pekişti.
09.07.2023 Pazar günü Murat Karadağ arabası ile Aksaz'dan Komutanı Mustafa Çakır, oğlum Prof. Dr. Öztuğ Bildirici ve ben Mehmet Bildirici dört kişi yeni keşfedilen IDYMA antik kent kazısına götürdü. Kazı alanı, Gökova mahallesinin dağda ki kaya mezarların üstünde, Sakar Tepesinin altlarında, çok hâkim bir noktada, tamamen zeytin ağaçları ile kaplı, kaya mezarlar çok derin bir sarnıç merdivenli bir yapı 2019 yılında farkına varılmış ve kazım başlamış
Kazı alanına araba ile bir noktaya kadar ulaşılıyor. Yaklaşık 1 km yaya çıkılıyor. Bu noktanın Idyma Kaya Mezarlarına uzaklığı 2 km, Idyma Kalesine uzaklığı 3 km olarak gösteriliyor.
Kazıya TC Kültür Bakanlığı Tabiat ve Kültür Varlıkları Genel Müdürlüğünün izni ile 2019 yılında başlamış.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığının 01.07.2021 tarihli oluru ile Bağımsız Kazı Başkanlığı kurulmuş, çalışmalar buradan yürütülmüş ve yürütülmektedir. Daha önce hiçbir kazı çalışmasında görülmemiş bu özel durum Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın özel ilgisi ile olmuştur. Bu kazıda Muğla Valiliği ve Ula Belediye Başkanlığı da ilk defa katılmıştır.
Bu anlamda Muğla Valisi Sayın Orhan Tavlı ve Ula Belediye Başkanı İsmail Akkaya'nın (1958-2020) örnek alınacak ve övülecek cinstendir.
Kazılar Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Arkeoloji Bölüminden Doç. Dr. Abdülkadir Baran tarafından yürütülmüştür.
Ula Bediye Başkanı İsmail Akkaya'nın beklenmedik ölümünün ardından Ula Belediye Başkanı olan Sayın Özay Türkler ve Ula Belediyesince aynı hızla yürütülmektedir.
Araba ile çıkılan son noktada ben bekledim, Murat Karadağ, Mustafa Çakır ve oğlum Öztuğ Bildirici yürüyerek kazı alanına tırmandılar bolca fotoğraf çektiler, ben de aşağıda beklerken etrafı gözledim, buralar da kalıntılar ve kaya mezar gibi görütülere rastlanıyordu
Sonuç olarak çam ve zeytin ağaçlarla kaplı doğada tarihi Idyma'nın kazı alanını gördüm. Büyük keyif aldım. Çok çok teşekkür ederim Murat Karadağ, Mustafa Çakır ve Öztuğ Bildirici. Hiçbir yetkisi olmayan sadece Idyma ve Akyaka sedalısı olarak kazıda emeği geçmiş Cumhurbaşkanından çalışan işçilere ve emeği geçenlere herkese teşekkür ederim.
Yazıma kazı alanından iki fotoğraf (Merdivenli yapı ve derin sarnıç) ve geziye katılanlardan fotoğraf eklenmiştir. İnternette çok fazla resimlere rastlamak mümkündür: