SUÇ VE CEZA
Dünya kupasında ilk maçlarını oynayan İranlı futbolcular. Ülkelerinde yaşananları protesto için milli marşlarını söylemeden sessiz durdular.
Kimileri bu hareket alkışladı kimileri de arkasından nasıl bir tehdit geleceğini merakla bekledi. İran yönetimi bu meraklıları fazla bekletmeden açıklama yaptılar: Aynı görüntü bir daha incelenecek olursa futbolcuları, HAPİS VE İŞKENCE İLE verilecekse zaman başka AİLELERİNE DE,ŞİDDET VE İŞKENCE İLE ceza verileceğini açıkladılar.
Futbolculara verilecek cezaları anlamak mümkün ama ailelerini ceza ile tehdit etmelerini anlamak zor görünüyor. Çünkü suç ilerleyen futbolcular ise ailelerin bunda ne günahı var? Ama ilkel kafa öyle bakmıyor olaya. Ailelerini korumak için futbolcuların suç işlemeyeceğini düşünüyorlar.
Hukukta ceza anlayışı ilkel toplumlardan beri sürekli değişikliklere uğramıştır. Son gelinen nokta ise ceza. Suç işleyene verilir sadece. Suç işleyenin yakınları suçtan sorumlu tutulamaz. Eğer o suça ortak olmadılarsa onlar da en masum insanlar gibidir.
Ancak ilkel mantık böle düşünmez. O cezayı suç işleyenlerin yakınlarına da keser. Böylece suçların azalacağını düşünür. Oysa suçların azalması söz konusu olsaydı, bu güne dek verilen cezaların dünyada bir tek suç bırakmamış olması gerekir Yani suçlar ceza ile önlenemez .Önlenemediği için de bu gün dünyada cezalara rağmen suçlar azalmıyor aksine artıyor..
Hukukun ceza konusunda geldiği son aşama. Ceza ile suçları önlemek değil, aynı suçun işlenmemesi için gerekli önlemleri almak olmuştur. Örneği insanların çocuğu ağır cezaların verilmesinden yanadır hala. Hata diyorlardı ki bunları sokaklarda sallandıracaksın ki ibret olsun herkese. Oysa tarih bu tür ibretlerle (?) doludur..
Cezanın son evrimi insanlara ders yaratmak, ibret bırakmak değildir. Günümüz hukukta ceza, sahip olunan bir takım hak ve özgürlüklerden yoksun bırakmak amacını güder. Bu amaç de herkesin birey olarak görüldüğü bir toplumda geçerli olabilir ancak. Çünkü birey asla hak ve özgürlüklerden yoksun kalmayı göze alamaz
Ne varki insanların kendilerini birey olarak göremediği toplumlarda hukukun öngördüğü cezaların yaptırım güçleri de yoktur. Ya da çok çok azalmıştır. Bunun için cezalar çoğu zaman işe yaramaz gibi görünür kimi insanlara..
Şöyle düşünebiliriz: İşlediği suçun cezasını kendisi veren bir anlayış için siz hangi cezayı getirebilirsiniz?
Örneğin kendini öldüren kişi daha önce ağır ceza alabileceğini bilmiyor mu?
Bu ağır cezanın olması onun işleyeceği suçtan alıkoyabiliyor mu?
O zaman ceza ile istenmeyen davranışların önlenebileceğini düşünmek biraz yanlış görünmüyor mu? Cezaların caydırıcılığı artırmak için ağırlaştırılmalarının bir anlamı olamaz. Onun yerine başka bir şey daha koymak gerekir. Bunun ne olabileceğini psikologlar ,sosyologlar karar vermeli.
Yoksa insanlık bu güne dek nasıl ceza anlayışıyla geldiyse bundan sonra da aynı anlayış sürüp gidecektir,
Bunu değiştirmek mümkün. Nasıl mümkün? Yukarıda değindiğim gibi bilimin öncülüğü ele yaklaşmayı sağlamak olursa mümkündür. Aksi halde böyle gelmiş böyle gidecektir..
Hiç bir ağırlaştırıcı ceza maddesi önleyemeyecektir suçları. Bu güne dek önleyebildi mi ki?