ANADOLU’DAN ÇIKAN ÇOK ÖNEMLİ BİR COĞRAFYACI PASUNIAS (115?-180)
MEHMET BİLDİRİCİ
Bu yazımda da Anadolu’dan çıkan çok önemli bir yazar, tarihçi ve coğrafyacısını konu edeceğim.
Yazdığı 10 ciltlik bir kitap “Periegesis tes Hellados” “Description of Greece” Türkçe olarak söylemek gerekirse eski Yunanistan’ı anlatıyor.
Bu kitabı yazmak için Yunanistan, Roma, İtalya ve doğu ülkelerini gezmiştir. Kitap eski dünyayı anlatan eskiden yazılmış çok önemli bir kaynaktır.
Pasunias eserinde gezdiği yerlerin sadece coğrafyası değil, tarihi, anıtları, gündelik hayat, tapınma gelenekleri, folklor, arkeoloji hakkında, diğer bir deyişle her şey hakkında bilgiler sunmaktadır.
Kaynaklarda Pasunias’ın doğum yeri Lidya olarak geçmektedir. Bu konuya bir açıklık getirmek gerekir. Lidya devleti onun yaşadığı dönemden yaklaşık 600-700 yıl önce Persler tarafından ortadan kaldırılmıştır.
Bu yönden Lidyalılarla hiçbir ilgisi yoktur. O yıllarda Anadolu Roma tarafından yönetilmektedir.
Pasunias Magnesia ad Siplyum’ da doğmuştur. Burası ise bugün Manisa ilidir. Doğum tarihi tam bilinememektedir. Doğum yeri Manisa’dır.
Magnesia ad Sipylum Manisa ilinde bir antik kenttir. Spill dağı eteklerindedir. M.S 17 de meydana gelen deprem sonu büyük zarar görmüş. Mitolojide Tantalos ve Niobe efsanesi burada gerçekleşmiş ve AĞLAYAN KAYA olarak bilinir
Pasunias’ın Magnesia ad Sipylum’da üst sınıfa hitap eden çok iyi bir eğitim aldığı kabul edilmektedir. Kitabını 143 yılında yazmaya başladığı sanılmakta ve en son 176 yılına kadar ki olaylar anlatılmaktadır.
Pasunias Roma İmparatoru Hadrianus zamanında (117-138) yaşamış, Roma döneminde Anadolu’da doğmasına rağmen bütün diğer yazarlar gibi yazı dili Grekçe’dir. Anadolu’da doğan Roma döneminde yaşayan tüm yazarlar arasında Latince yazan kişi yoktur. Zira İmparator Hadrianus bile bizzat Grekçe’ye çok tutkun bir yöneticidir.
Burada Pasunias’ı ünlü kitabının bir sayfası ile kendi resmi eklenmiştir.
Kitabında anlattığı başlıca yerler şöyledir;
Akdeniz- Mediterranean
Anadolu- Asia Minör
Suriye- Syria
Filistin- Palestine
Mısır-Egypt
İtalya- Italy
Gerçekten Anadolu bir açık hava Müzesi ve üstü toz kaplamış bir kitaplık gibidir. Bizlere bunları gün ışığına çıkarmak düşüyor diyorum.