Bu bölüm bundan önce yayınlanan iki bölümün devamıdır.
Kudüs'te (İbranice Jerusalaim) insanlık tarihi ve üç semavi dinin tarihi yönünden önemli gelişmeler ve din savaşları olmuş ve Yahudilerin ülkesi en sonunda işgal edilmiş ve Yahudiler ülkelerinden kovulmuşlardır. Bundan önceki bölümlerde bunlar incelenmiştir.
Önce çok karışık olayların anlaşılabilmesi için Roma ve Bizans dönemlerinde olan olaylar kronolojik olarak verilecektir.
·MÖ 63: Gnaeus Pompeius Magnus liderliğinde Roma Kudüs'ü fethetti.
· MÖ 37: Roma'nın uydu krallığının başkenti seçilen Kudüs'ün başına Herod atandı.
· MÖ 19: Tapınak Dağı'nı genişleten Herod Kudüs Tapınağı (Hz Süleymen'ın tapınağı'nın olduğu yere Herod Tapınağı inşa ettirdi.
· M.Ö 4 Jesus Christ (Kurtarıcı İsa-Hazreti İsa doğdu.
· 6: Kudüs'ün içinde bulunduğu Yahudiye Roma eyaleti oldu.
· 33: İsa çarmıha gerildi.
· 70: Titus Kudüs'ü kuşattı, Herod Tapınağı yıktı.
· 132-135: Hadrianus Bar Kohba ayaklanmasını bastırıp Kudüs'ü geri aldı ve tekrar bir pagan şehrine dönüştürdü. Yahudilerin 9 Av günü hariç Kudüs'e girişi yasaklandı.
· 325: İznik Konsülünde Kudüs'ün özel konumu tanımlandı. Başkent İstanbul olmak üzere
· Önce Tolerans yasası çıkmış, ardından İstanbul'u Roma'nın ikinci başkenti yapan İmparator Büyük Konstantin tarafından Hıristiyanlık Roma İmparatorluğunun dini ilan edilmiştir.
· 361-363: Diğer inançlara hoşgörülü tavırlarıyla tanınan İmparator Julianus Yahudilerin Kudüs'e girmelerine izin verdi.
· 390'lar: Holy Sepulchre Kilisesi inşa edildi. Kutsal Kabir Kilisesi
· 614: Şahrbaraz generalliğindeki Pers İmparatorluğu orduları Kudüs'ü aldı. Ordu Holy Sepulchre Kilisesini yaktı.
· 629: Bizans İmparatoru Herakleios Kudüs'ü geri aldı. Holy Sepulchere Kilisesi (Yeniden Diriliş)
· 638: Kudüs Halife Ömer'in liderliğindeki Müslümanların eline geçti.
· 1009: Halife Hakim şehrin kilise ve sinagoglarının yıkılması emrini verdi
· 1099: Birinci Haçlı seferi sonucu Kudüs'teki Müslüman ve Yahudiler kılıçtan geçirildi. Kubbet-üs-Sahra kiliseye çevrildi.
· 1187: Selahaddin Eyyubi şehri Haçlılardan geri aldı. Yahudilere iskân hakkı verdi. Kubbet-üs-Sahra tekrar camiye çevirdi.
Önemli olaylar şöyledir. Roma'ya bağlı uydu Kral Herod yönetiminde Kurtarıcı İsa doğdu. Hristiyan inancına göre İsa babası olmadan Meryem Anadan dünyaya gelmiş) Yahudi kökenli olup kendisi kurtarıcı olarak ilan edilmiştir.. Yahudi geleneğinde Yahudi Toplumu dara düştüğünde Tanrı (Yehova) tarafından bir kurtarıcı göndereceği inancı vardır. Öte yandan Tanrı'nın oğlu olarak kabul edilmiştir. Babası kutsal ruhtur. (Tanrının oğlu bir pagan geleneğidir. Ancak İsa'nın ortaya çıkışı Yahudi toplumu tarafından hoş karşılanmamış aksine büyük rahatsızlık yaratmıştır. Roma Valisi Pontus Pilatus'a şikâyet edilmiş ve çarmıha gerilerek öldürülmüştür. Hıristiyan inancına göre İsa daha sonra dirilmiştir.
Ancak bunlar Hristiyanların inanışlarıdır. Tarihi kayıtlarda İsa onun çarmıha gerilmesi ile tek belge bugüne gelmemiştir.
Daha sonra Kudüs tekrar pagan dinine döndürülmüş, Yahudiler içeri alınmamıştır. Hıristiyanlık önceleri İsa'ya karşı olan daha sonra Şam yolunda ona görünen Tarsuslu Saint Paul ve yakın arkadaşı Saint Pierre tarafından yer altında yayılmaya davam etmiştir. Yeni dinin yayılması bu iki kişi tarafından Anadolu ve Avrupa'ya taşınmıştır.
Hıristiyanlar bazen baskı görmüşler bazen serbest toplantılar düzenlemişler daha ziyade bu faaliyetleri Antakya kentinde devam etmiştir.
Dördüncü yüzyılda İstanbul'u ikinci başkent olarak kuran İmparator Büyük Konstantantin tarafından Hıristiyanlık Roma İmparatorluğunun resmi dini olarak kabul edilmiştir. Dünyada ilk defa Hristiyanlığı resmi din kabul eden Ermenistan'dır 301 tarihinde bu olayın gerçekleştiği kabul edilmektedir.
İmparator Konstantin (272-337) ilk defa 324 tarihinde İznik'te Hristiyanlık Konsülünü toplamış ve çeşitli mezhepler arasında bölünme burada başlamıştır. İmparatorun annesi Helena azize ilan edilmiş ve Kudüs'ü ziyaret ederek Kudüs'te İsa'nın çarmıha gerildiği yeri araştırmıştır.
Hıristiyanlar için birinci öneme sahip Kutsal Kabir Kilisesi 390 yıllarında (Holy Sepulchere) yaptırılmıştır. Kudüs gezimde benimde gördüğüm kilisede tüm mezheplere ait bölümler bulunmaktadır. Yapımına İmparator Konstantin döneminde başlanıldığı sanılmaktadır.
Ancak Kutsal Kabir Kilisesi ilk defa Persler tarafından yakılmıştır. Daha sonra Bizans İmparatoru Heraclius 629 yılında tekrar zapt etmiş ve kiliseyi yeniden yaptırmıştır.
Daha sonra yönetime gelen Mısır'da Fatımi Halife Hâkim (985-1021) tarafından Kudüs'teki sinagoglar ve Kutsal Kabir Kilisesi temellerine kadar yıktırılmıştır. Halife Hâkim Müslümanlara, Ehli beyte Hıristiyanlara Yahudilere, kadınlara zulüm eden zalim bir halifedir. Bu politika emri altındaki tüm ülkelerde uygulanmıştır. Bu zalim halifenin tutumu Haçlı seferlerin başlamasını bir sebebi kabul edilebilir. Binlerce Müslüman ve Hıristiyan'ın oluk gibi kanının dökülmesine sebep olmuştur.
(Devam edecek)