KONYA SARAYÖNÜ BAŞHÖYÜK KÖYÜNDE YAPTIRILMIŞ ÇEŞME

 

MEHMET BİLDİRİCİ

On dokuzuncu yüzyıl sonlarından Kafkasya halklarından Karaçay Türkleri Konya Sarayönü de boş bir arazi olan Başhöyük'e yerleştirilmiştir. Köy alanı tarihi LAODICEA (LÂDİK) antik kentinin etki alanı (hinterland) içindedir. Karaçay Türkleri yerleşmeden hatta Roma öncesi çok eski dönemlerden kalma bir höyükten ismini almıştır. Acıdır ki bu Höyükte  araştırma ve kazı yapılmamış, bilinçsizle kazılarak köy evlerinde kerpiç olarak kullanılmıştır. Çevrede çeşitli zamanlarda gelme Laodicea antik kentinden pek çok yazılı ve işlemeli taşlara rastlanılmaktadır.

Yazıtlı taşlar benim başvurum üzerine köyde kayıt altına alınmıştır.

Bu konuda köyün hemen kuzeyinde üzerinde 4 yüzyıla ait ve Stephen Mitchell tarafından okunmuş Laodicea kentine ait bir yazıt hakkında tarafımdan yayınlanmış çeşitli yazılar bulunmaktadır

Karaçay Türk asıllı köyler Anadolu'da birkaç tanedir. Kafkasya'dan göç eden diğer Karaçaylılar Amerika'da Florida kentine yerleşmişlerdir. Kafkas geleneklerini ve edetlerini benimsemiş olmalarına rağmen Çerkes değil Türk asıllıdır.

Beni dünürüm (Oğlum Öztuğ'dan) Ayhan ve Sedat Alakay bu köydendir. Bu nedenle çeşitli defalar ziyaret etmiş, Başhöyük ve Sarayönünde ki antik kentten kalıntıları görmüş ve fotoğraflamıştım. Tüm bu kalıtılar antik Laodicea (Lâdik -Sarayönü) kenti ile bağlantılıdır.

Karaçaylılar Başhöyük'e yerleştirilince köye su getirilmiştir. Başhöyüklü Kafkasya doğumlu Musa Baypolat Ustanın su getirme işinde hizmetleri çoktur.

Bu yazıda bir evin duvarına yapıştırılmış Altın Çeşme'nin resimleri eklenmiştir. Su Yolunun ilk yerleşim yıllarında yapılmasına karşı Cumhuriyetin ilk yıllarında yapıldığı ve isminin Altın Çeşme olduğu okunmaktadır.  Çeşmenin köşesinde muhtemelen Ladik'den getirilmiş kolon dikkat çekicidir.

Laodicea antik kenti Büyük İskender'in ölümünden sonra kurulan Anadolu'daki ilk antik kentlerindendir. Bir başka örnek Muğla Yatağan'da kurulmuş bulunan Stratonicea antik  kentidir. İsimleri Selefkos Krallarının eşlerinden gelmektedir. Denizli Laodikya ve Lazkiye (Suriye) isim kardeşi olan kentlerdir.

Yazıya ilginç çeşmeden iki resim eklenmiştir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI