Tarih Dergisinin Ekim 2023 sayısının 110 ve 111 sayfalarında verilen yazıyı köşeme alıyorum.
Türkiye'nin değişik şehirlerinde Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı boyunca fırsat buldukça ziyaret ettiği yapılar bulunmakta.
11 tane yapıyı tanımak gerekiyor.
Bunlar;
1. Adana Atatürk Bilim Ve Kültür Müzesi
Mustafa Kemal'in 16 Mart 1923 ve 17 Ocak 1925'teki Adana ziyaretlerinde kaldığı Tepebağ Konağı (Suphi Paşa Konağı) bugün Atatürk Bilim ve Kültür Müzesi olarak kullanılmakta. Müze, Adana gezisine ait fotoğraflar, Kuvayı Milliye döneminden kalma eşyalar ve döneme ait çeşitli eserleri kapsıyor. Atatürk'ün Adana'ya gelişi her yıl 15 Mart günü bu binada kutlanır.
2. Bursa Atatürk Evi Müzesi
Bursa'yi 13 defa ziyaret etmiş, Mustafa Kemal. 20 Ocak 1923'teki ikinci ziyaretinde Çekirge' de bugün Atatürk Müzesi olan köşkte kalmış. Köşk, Bursa Belediyesi tarafından Mustafa Kemal'e hediye edildi. Mustafa Kemal 1 Şubat 1938'deki son ziyaretinde Bursalılara teşekkür ederek köşkü belediyeye bağışlamış. Yapı, cumhuriyetin 50.yılında müze oldu.
3. Izmır Atatürk Müzesi
Mustafa Kemal 17 Şubat 1923'te Izmır Iktisat Kongresi sırasında burada çalışmıştır. Atatürk'ün ölümünün ardından, bina kız kardeşi Makbule Hanıma geçti. Daha sonraki yıllarda Izmir Belediyesi tarafından istimlak edilmiş, 1940'ta müze olarak açılmıştır.
4. Samsun Gazi Müzesi
Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919'da Samsun' a ilk defa geldiğinde, bugün Gazi Müzesi olan binada 6 gün konaklamış. Bina daha sonra Mustaf Kemal'e hediye edildi. Samsun Belediyesi tarafından Kültür Bakanlığına devredilen yapı, restorasyon sonrası 8 Kasım 1998'de müze olarak hizmet vermeye başladı.
5. Erzurum Atatürk Evi Müzesi
Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi çalışmalarını bugün Atatürk Evi Müzesi olan konakta yürüttü. Ev 1924'te Mustafa Kemal'e hediye edildi. Sonrasında bir çok defa el değiştiren yapı, 1984'ten beri " Atatürk Evi Müzesi " olarak hizmet vermekte.
6. Sivas Atatürk Etnoğrafya ve Kongre Müzesi
Milli Mücadele karargahı olarak kullanılan bina Sivas Kongresinin yapıldığı yerdir.1981'e kadar
lise olarak hizmet veren bina, 1983'te müze olarak açıldı. Tarihi kongre salonu ve Mustafa Kemal'in çalışma odası, kongre günlerindeki haliyle korunuyor.
7. Uşak Müzesi ve Etnografya Müzesi
Uşak'in tanınan ailelerinden Kaftancizadeler'e ait olan yapı Kurtuluş Savaşı sürecinde karargâh olarak kullanılmıştır. Bina 1970'li yıllarda kamulaştırıldı. 1978'de Atatürk ve Etnografya Müzesi olarak açıldı. Müzenin üst katında Ataturk'e ait yatak odası ve giysileri bulunuyor.
8. Pera Palas Atatük Müze Odası
Mustafa Kemal' in Istanbul ziyaretlerinde Pera Palas Oteli'nde kaldığı 101 numaralı oda, Atatürk Müze Odası olarak ayrılmıştır. 1981'de müze olarak açılan odada, Atatürk'ün özel eşyaları, kitapları, dönemin gazeteleri ve dergileri sergileniyor.
9. Şişli Atatürk Müzesi
1928'de Istanbul Belediyesi tarafından satın alınan Şişli semtindeki binada Mustafa Kemal'le ilgili eşyalar, belgeler sergileniyor. Ataturk Inkilap Müzesi adıyla 15 Haziran 1942'de ziyarete açılan bina, 1981 ve 2014'teki restorasyon çalışmalarının ardından Atatürk Müzesi olarak tekrar düzenlenmiştir.
10. Cumhurbaşkanlığı Atatürk Müze Köşkü
30 Mayıs 1921'de Çankaya'daki bağ evi Ankara Belediyesi tarafından Mustafa Kemal'e hediye edilmişti. Mimar Vedat Tek tarafından hazırlanan proje 1924'te tamamlandı ve birçok önemli kararın alındığı bu ev 1950'de müze olarak açıldı. Restorasyon sebebiyle ziyarete kapalı olan köşkü sanal tur ile gezebilirsiniz.
11. Dolmabahçe Sarayı
1843-1856 arasında Sultan Abdülmecit tarafından mimar Garabet Balyan' a yaptırılan Dolmabahçe Sarayı, 1856 sonrasında Osmanlı padişahlarına ev sahipliği yaptı. Cumhuriyet'in ilanından sonra 1927-1938 arasında Atatürk Dolmabahçe Sarayında yaşadı. 1984'te müze-saray olarak ziyaretçilere açıldı.
Gezilip görülmesi gereken yerler hakkında bilgiler yetersiz kalabilir, onun için o yerlerin gezip görülmesi gerekiyor.
e