Mercan' ın Mirası
Cumhuriyet Gazetesi'nin 9 Kasım 2025 Pazar Günü ekinin 2.ci sayfasında alt sütunda "Mercan'ın Mirası " başlığıyla veriliyor, yazı. Orhun Atmış imzasını taşıyor.
Mercan Ömercan Şamlı, 1989 - 2024 Istanbul doğumlu fotoğraf sanatçısı ve belgeselci, Koç Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası Ilişkiler Bölümünden mezun olur, 2013'te Iz TV 'de kamera asistanlığı ve görüntü yönetmenliği yaparak görsel üretime adım atmış. Istanbul Tarlabasinda kentsel dönüşümü konu alan RantIstanbul projesi Almanya'da göç sınır geçişlerine odaklanan çeşitli belgesel projelerde yer almış. Özellikle 2018 sonrasında Ayvalık, Berlin, Midilli ve Istanbul gibi yerlerde video ve fotoğraf üretimini sürdürmüş. Video işlerinden bazıları "Benjamin' in Bavulları " "Yüzlerle Konuşmak " " 1 veya 2 Tuğla " " Hiç Yoktan Iyidir" " Emek Karşıtı Manifesto " ve "Koronadan Kaçış Manifestosu " yer alıyor.
2020'de Berlin Senatosu "Weltoffenes" sanatçı bursuna değer görülmüş. Aynı yıllarda analog siyah-beyaz fotoğrafa yönelerek Istanbul'un gündelik sokak sahnelerini filmli makinesiyle belgeledi. Ürettiği fotografları "Analog Makinanız Ayağınıza Geldi " internet hesabından paylaşmış.
Isminin başındaki "Ö " harfini düşürerek, geri kalanıyla sanatçı kimliğini sürdürüyordu.Bu Sokaklar onun eviydi, nerede bir sokak eylemi, hak arama mücadelesi varsa makinasıyla orada olurmuş. "Yorgunlar" serisinde sokak bankında, metroda, otobüste ya boylu boyunca uzanmış, ya da uyuyakalmış insanları fotoğraflarmış. Onun derdi insanlardı. Ayvalık 'ta tadilatına başladığı "Mercanev" bunun örneği olacakmış. Mercan'in sosyal ev projesi onun hayal ettiği ev olacaktı. Mekânda atölyeler olacaktı, sanatçılar izleyici ile buluşacaktı. Kütüphanesiyle karanlık odasıyla, avlusuyla Ayvaliklilarin yaşamına değer katacaktı. Eylül ayında açıldığından bugüne bu hayaller gerçeğe dönüşüyor. Mercan geçen yıl Aralık ayında henüz 35 yaşındayken geçirdiği kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirmiş. Ailesi ve onu sevenler tarafından sü.rdürülüyor.
Ayvalık Zekibey Mahallesi'nde yer alan Mercanev, Mercan'in analog çekimlerinden oluşan "Yorgunlar" serisinden ve diğer fotoğraflardan oluşan bir sergi ile açılıyor. Ev yıl boyunca farklı sergilere ev sahipliği yapacak. Atölyeler ve gösterimler ise çoktan başlamış. Örneğin geçen hafta Turgay Süsem eğitmenliğinde bir temel fotoğraf dersi verilmiş. Bu haftadan itibaren 6-12 yaş çocuklara yönelik tiyatro sanatçısı Ayşe Tosunoğlu tarafından yaratıcı drama atölyesi düzenleniyor. Ayvalık'ta bir video kolektifi oluşturulmasına çalışılıyor. Mekânda bir araya geldiğimiz Turgay Süsem'le yapılabilecek etkinlikler üzerine konuştuk. Şimdiye kadar gösterilme şansı bulmayan belgesel filmler gösterilme şansı bulacak. Bu tür etkinlik açık çağrı yapılacakmış.
Mercanev'in program danışmanı sanat tarihçisi ve küratör Nazif Pektaş'in "Bazen biri gider, ev olur döner " başlıklı yazının sonunda geçen sözler ise hem Mercan' i hem Mercanev'i anlatmaya yetiyor. "Mercanev, hatırlamanın ve üretmenin kesiştiği bir alan. Içeri giren yalnızca geçmişe bakmaz, yeni karşılaşmalara, yeni başlangıçlara da dokunur. Bazen biri gider, ardında çoğalan bir hayat bırakır. Mercanev, o hayatın izinde başladı. "
Mercan Ev'in kütüphanesi, sinema, video ve fotoğraf üzerine çalışan herkesin kullanımına açık. Koleksiyonu büyütmek amacıyla bu alanlara ilişkin kitap bağışları kabul ediliyor. Bağış ve iletişim için internet sayfası var.