TAV Havalimanları Holding 'den Sani Şener
Farklı sektörlerden deneyimli isimlerin 2024 öngörülerini almaya devam Oksijen Gazetesi'nin muhabiri Elif Ergu, bu hafta Türkiye'de havacılık sektöründe ilkler arasında yer alan iş insanlarından Sani Şener konuğum oldu. Gazetenin 12-18 Ocak 2024 sayısında.
"Doğrudan yabancı yatırım için Türkiye Batı'dan uzaklaşıyor algısını tersine çevirmeliyiz.
Pilotlar kendilerini tazelemek için her yıl simülatöre girip 22 uçuş yaparlar. 22 kalkış, 22 iniş... İş dünyasının simülatörü yok. Deneyim, adaptasyon kabiliyeti, yenilenme ve değişim becerisi şart. Bir de herşeyden haberdar olmalısınız." diyor, Sani Şener.
Elif Ergu " Siz Türkiye'de iş dünyasının deneyimlilerinden birisiniz. Çok sayıda kriz yaşadınız. Dünya ve Türkiye için de "2024 kritik" deniliyor, ne diyorsunuz? diye sorunca, Sani Şener " Evet, bu yıl kritik. Dünyadaki sıkı para politikasını, enflasyonu görünce, piyasada para az olacak, enflasyon bir miktar düşecek ancak para politikalarındaki sıkılıktan dolayı ekonomi ciddi anlamda yavaşlayacak. Şu anda AB ülkelerine baktığımızda 2024 yılı için yüzde 0,6 büyüme öngörüyorlar. Bu Türkiye'yi nasıl etkileyecek? Türkiye ihracatının yüzde 50'sinden fazlasını AB ülkelerine yapıyor. " diye cevap veriyor.
Elif Ergu" AB'nin payının yüzde 70'lere dayandığı dönemler oldu. AB ülkelerinde resesyon nasıl etkiler, Türkiye'yi?" diye, sorunca, Sani Şener " Bu durgunluk ihracatçıları zorlayacak. Ülkemizde ekonomik krizler, terör olayları, depremler, darbe girişimleri gördük. Bunların hepsinin etkisi oldu. En son pandemiyi yaşadık, dünya olarak. Biz jeopolitik ülkeyiz, bunları asabileceğimize inanıyorum. Ancak tedbirler alınmalı. Hep birlikte yapmalıyız, bunları. " diye cevap veriyor.
Elif Ergu bu defa " Az önce altını çizdiniz. AB ülkeleriyle olan nokta önemli. Diğer yandan ABD ve Çin ile gelen sinyaller de zorluyor. Küresel ticarette dengeler değişiyor. Türkiye ihracatını arttırmak için ne yapmalı? " soruyor.
Konuğu Is adamı Sadi Şener de" Türkiye öncelikle katma değeri yüksek ürünlere geçmeli, bunu başarabilmeli. AB ülkelerinde daralma olduğu sürece Türk ihracatçıları pazarlarını çeşitlendirmesi gerekiyor.
Mesela biz bunu turizm sektöründe Turizm Geliştirme Ajansı'nda yaptık. Türkiye'ye hiç gelmeyen ülkelerden turistler gelmeye başladı Çok büyük reklamlar, tanıtımlar yapıldı. 2019'a göre Polonyalı yolcu sayısı yüzde 78 arttı. Rusya da ise büyük düşüş görüldü. Almanya yüzde 48 arttı. Pazarlarını çeşitlendirmek gerekiyor. " dedi.
Muhabirimiz Elif Ergu, " Ortadoğu ülkeleri var, bir de. Fosil yakıtlar sayesinde iyi dönemlerini geçiren ülkeler, Dünya tarihinin en kurak dönemlerinden geçiyoruz. Dünyanın geleceğine yönelik endişeli misiniz? " diye soruyor. Sadi Şener de " Bunlar çok konuşuluyor. Karbon emisyonu meselesi var, düşürülmesi çok ciddi bir konu. Ben bunun çok fazla yapılabileceğine inanmıyorum. Bunu yalnızca fosil yakıtlara bağlamamak gerekiyor. Metan gazı gerçeği var. Karbondioksit ce metan gazı büyük sorun. Dünyada bu kadar sorun varken, jeopolitik krizler olduğunda başka türlü bakmalıyız. Öncelikle coğrafyamıza bakacak olursak, Rusya-Ukrayna Savaşı, Karabağ'dan dolayı Ermenistan- Azerbaycan gerginliği, Suriye'deki iç savaş, Hamas-İsrail Savaşı..Doğu Akdeniz'deki doğalgaz arama ruhsatlarından dolayı oluşan gerginlikler..
2024 yılı iklim değişikliği, ekonomik kriz konuşulurken bunları gözardı edemeyiz.
Suyun kaynama noktası değişik ortamlarda değişir. Şimdi ekonominin, finansın kaynama noktası ne? Normal şartlarda biz bunun kaynama noktasını biliriz. Merkez Bankaları, OECD, IMF rakamları, veriler açıklıyor o günün şartlarına göre. Bunun için 2024 ile ilgili deneyimlerimize göre konuşuyoruz. Geçmişe bakarsak, üzüntü ya da pişmanlık, geleceğe bakacak olursak kaygı duyarız. Şimdi gelecekteki terslikleri görmemiz lazım, onları bugüne getirirsek kaygıdan iş yapamayız. " sözünü tamamladı.
Elif Ergu'nun "Bu da frene bastırıyor, iş dünyasını. Aslında sizlerle konuşmamızın asıl konusu bu. Deneyimlerinize dayanarak ne gibi öngörüleriniz var? " diye sorunca Sadi Şener