ATATÜRK TÜRKİYE'SİNE, TÜRKİYE'YE SIĞINAN VE ÜNİVERSİTEYİ TEMELDEN KURAN ALMAN VE ALMAN YAHUDİ ASILLI BİLİM ADAMLARI -IV-son
MEHMET BİLDİRİCİ
Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk "Hayatta En Hakiki Mürşit (yol gösteren) ilimdir (science) demiş ve bilimi en öne almıştır. Medreselerin bu işlevi yerine getiremeyeceğini anlamış, Üniversite kurulmasını önemsemiştir. 1933 yılında Türkiye'de sadece bir üniversite vardır. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ. Ancak yeterli bilim adamları yoktur.
Nazilerin iktidar olması Alman ırkı dışındaki bilim adamlarını işten çıkarmış, bu ise Atatürk Türkiye'si için yeni imkânlar doğurmuştur.
Bu son bölümde diğer bilim adamlarının kısa hayat hikâyelerine devam edilecektir.
LEO BRAUNER (Viyana 1896- 1974)
Botanik konusunda uzman, 1933 Almanya'dan kovulmuş, Türkiye'ye sığınmıştır. Türkiye'de botanik konusunda büyük hizmetleri bulunmaktadır.
ERNST REUTER
Alman politikacı, Hitler iktidar olmadan Margburg Belediye Başkanıydı. Türkiye'ye sığındı, 1939-1945 yılları arası Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesinde "Şehircilik dersleri verdi. Daha sonra Almanya'ya döndü, Berlin Belediye Başkanı oldu.
Şimdi de benim mezun olduğum Yüksek Mühendislik Mektebi, Bu günün ( İTÜ) hocalık yapanları gözden geçirelim. Bunlar genelde Mimarlar, İnşaat Mühendisi daha azdır. Şunu anlıyorum, Türkiye'de büyük eserler veren Mimarlar vardı, diplomalı değildi ama çok önemli eserleri vücuda getirdiler. Bir örnek olarak Konya Lisesi binasının Mimarı Muzaffer Bey'i örnek verebilirim.
Ama şunu kabul etmek gerekir ki en büyük boşluk tıp alanında idi. Burada gerçekleştirilen başarılar olağan üstüdür. Türk toplumunda bugün bile az da olsa hala okuma üfleme ve tekke ziyaretleri ile iyileşeceğine inanan insanlar görülebilmektedir.
İşte bu mimar ve mühendisler şunlardır.
RUDOLF BELLING Berlin 1886- Münih 1972)
Berlin'de doğdu, Berlin'de çağdaş mimarlarla iş birliği yapıp onlara heykeller yaptı, Nazilerin iktidara gelmesi ile 1933 yılında Almanya'yı terk etmek zorunda bırakıldı. Türkiye'den gelen çağrıyı kabul etti. 1937 yılından 1954 yılına kadar Güzel Sanatlar Akademisi heykel bölümünü yeniden düzenlemek ve yönetmekle görevlendirildi.
Aynı zamanda 1950-1966 yılları arasında İTÜ Mimarlık Fakültesi'nde ders verdi. 1966 yılında Türkiye'den ayrıldı ve Almanya'ya geri döndü. Münih'te öldü. Maçka Taşlık parkındaki İnönü anıtı onun eserdir. Dünya çapında tanınmış heykelci idi.
GUSTAV OELSNER (Polonya 1879- 1956)
Mimar Şehir Planlamacı, 1937-1939 yıllarında Yüksek Mühendis mektebinde (İTÜ)
Hocalık yaptı
HANS HORNİNGER ( Ölümü 2003)
Avusturyalıdır. Sadece 1933 Hitler zulmünden gelenler olmadı. Atatürk tarafından yol açılmıştı. Horninger İTÜ ilk Rektörü Tevfik Taylan'ın arkadaşıydı, onun daveti ile geldi 1948-1964 yılları arası görev yaptı
İTÜ İnşaat ve Makine Fakültelerinde 1948 yılında "Tasarı Geometri ve Teknik Resim" Kürsüsü açıldı ve kürsü başkanlığına Hans Horninger atandı. Önce Almanca anlattığı dersleri, Asaf Günhan tarafından tercüme edildi. Daha sonraları dersleri Türkçe anlattı. Tasarı geometri konusunda Türkçe ders kitabı bulunuyor. 2003 yılında Avusturya Linz kentinde öldü.
Ben İTÜ de öğrenci iken derslerimize geldi ve dersleri Türkçe anlatıyordu.
Geniş bilgi www.mehmetbildirici.com Türkçe Web 2015 de bulunmaktadır.
Clemens SCHLAMAHER
İTÜ İnşaat Fakültesinde Hidrolik derslerimize geldi. Dersleri Almanca anlatıyor, asistan Türkçeye çeviriyordu. Çok uzun boylu idi. Hakkında daha fazla bilgiye maalesef ulaşamadım
Atatürk Türkiye'sinde sadece Hitler zulmünden kaçanlara kucak açılmadı. Öbür taraftan Rusya'da rejim değişmiş oradan da gelenler olmuştur. Ayrıca Türk ülkelerinden gelen aydın sığınmacılar da vardır. Bunlara da bir örnek verilecektir
ZEKİ VELİDİ TOGAN (Rusya 1890-İstanbul 1970)
Türk Başkurt kökenli, Başkurdistan'ın bağımsızlık önderi, kaybedince 1925 Türkiye'ye geldi. Türk Tarihçisi Türkolog olarak Üniversite öncesi İstanbul Darülfünun da hocalık yaptı, Türk Tarihi konusunda pek çok eseri vardır.
Son olarak bu olağan üstü etkinlikleri başlatan ve çok kısa bir süre Milli Eğitim Bakanlığı görevinde bulunan Reşit Galip
REŞİT GALİP (Rodos 1893- Ankara 1934)
İstanbul Tıbbiye 1911 mezunu, Doktor, 1932-1933 yılları arası kısa süre Milli Eğitim Bakanıdır. Milliyetçi görüşlere sahiptir. Andımız onun zamanda yazılmıştır.
Bilime hizmet eden Türk, Alman Yahudi Avusturyalı bilim adamları ve onlara destek veren Türk siyaset adamlarının hizmetlerini saygı ile anıyorum. Işıklar içinde uyumalarını diliyorum.
Yazıma Reşit Galip'in Atatürk ile bir fotoğrafı ve Zeki Velidi Togan resmi eklenmiştir.