Her zeytin hasat mevsimi öncesinde, yeşil zeytinden çekişge yapma telaşı başlar zeytin tarımının yapıldığı Anadolu coğrafyasında. Zeytininin alacaya dönüşmeden önce olgunlaşmış yeşil zeytinin kırılmasıyla elde edilen çekişgenin, lezzetli ve sağlığa yararlı bir besin olduğu ifade edilir. Çekişge ya da kırma zeytin, zeytincilikle uğraşan bölgelerin olduğu kadar Muğla yemek kültürünün de önemli bir parçasını oluşturur...
Ege'de çekişge zamanı, Ekim ayıdır. Olgunlaşan yeşil zeytinler, bu ayda dallarından tek tek elle toplanır, kırılır, tatlandırılır ve kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi haline gelirler. Çekişge zeytin; yağlı, suda çizik, bastırma ve salamura zeytin kadar lezzetli bir sofralık zeytindir. Her birinin ayrı bir lezzeti ve damak zevki vardır. Çekişge yapma, aile içi imecenin bir örneğidir.
KAHVALTILARIN VAZGEÇİLMEZİ
Milas'ın Çamovalı köyünde 'Ailos' markasıyla butik sofralık zeytin ve zeytinyağı üretimi yapan kadın girişimci Ayşe Karaca, çekişgenin yapım sürecini şöyle anlatıyor: "Yeşil zeytin kırıldıktan sonra, tatlandırma işlemine başlanır. On gün kadar her gün acı suyu değiştirilir. On günün sonunda zeytin, yeme kıvamına gelir. Diriliğini uzun süre koruması için de içine bir miktar kaya tuzu atılır. Çekişge lezzetli bir yiyecektir. Sabah kahvaltılarında mutlaka bulunur. Diğer öğünlerde de tüketilebilir. Zeytin bahçesi olmayanlar ise yeşil zeytini pazardan alarak, kendi çekişgesini kendisi yapabilir. Kolay bir işlemdir."
ÇEKİŞGE, SAĞLIĞA YARARLI
Gıda Mühendisi Dudu Gönül Tolun, günde 50 gram(5-10 adet) doğal zeytinin tüketilmesinin, günlük olarak vücudumuza almamız gereken antioksidan miktarının %40'ını karşıladığını belirterek; çekişge zeytinin doğal işlendiğine, üretiminde tuz ve organik asit dışında hiçbir kimyasal katkı maddesinin kullanılmadığına dikkat çekerek şunları söyledi: "Bu nedenle çekişgenin (kırma zeytin) besin değeri çok yüksektir. Sofralarımızın vazgeçilmezlerinden olan zeytin, içerdiği fenolik bileşikler nedeniyle bağışıklık sistemimizi güçlendirmektedir. Sofralık zeytin sahip olduğu besin özellikleri ile fonksiyonel gıda kalitesine sahiptir. Anti kanserojen olarak bilinen polifenolik maddelerin (renk ve tat bileşenleri) minimum kaybı nedeniyle içerdiği besin öğeleri açısından daha değerli bir gıda maddesidir."
ÇEKİŞGE, ÖZGÜN BİR LEZZET
Sudan çıkarılan çekişge zeytinin nasıl tüketilmesi gerektiği hakkında bilgiler veren Zeytindostu Derneği ile Muğla Büyükşehir Belediyesi ve Muğla Ticaret Borsası zeytinyağı tadım paneli lideri Nurdan Nimet Kaykı şöyle konuştu: "Suyundan çıkarılıp durulanarak tabağa konulan çekişgelerin üzerinde hafif natürel sızma zeytinyağı gezdirilmeli, biraz limon sıkılmalı ve kekik ekilmeli. Kişniş tohumu, çörek otu veya kırmızı pul biber de ekilebilir. Çekişgenin içine bir diş sarımsak atılması ise zeytine ayrı bir tat kazandırır. Çekişge, çökelek ve taze soğanla birlikte tüketilirse tadı bir başka olur. Çekişge, işlenmiş sofralık zeytinler içinde özgünlüğü olan bir lezzet türüdür."