CEMİLE
Daha önce Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un yazmış olduğu ''Cemile'' adlı kitabı okumuştum ama Orhan Kemal'in birçok eserini okuduğum halde '' Cemile'' adlı romanını okumamıştım. Nihayet geçen hafta içinde zevkle severek okuyup bitirdim. Orhan Kemal'in kitapları, eserleri bir okurun hayatta rastlayabileceği o çok nadir hazineler arasında yer alır. Çok az yazar okurun dünyasında onun kadar iz bırakır, okurunu biçimlendirir, umudu ve iyimserliği yeniden kazanmamıza yol gösterir. Tersine Dünya adlı eserinde bunu gözlemledim. Yazarın asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü'dür. Orhan Kemal, 15 Eylül 1914'te Adana'nın Ceyhan ilçesinde doğdu. Çırçır fabrikalarında işçilik, dokumacılık ve ambar memurluğu yaptı. Cemile adlı kitabını buralarda edindiği tecrübeden esinlenerek yazmıştır. Roman kurgu olsa da gerçek yaşamdan kesitlerde vardır. 4. 5. 1958 tarihinde Cemile adlı bu eserini eşine atfen şu sözleriyle kitabının önsözüne koymuştur: ''Yıllardır kahrımı çekmekten usanıp yorulmayan, cefakar karıma.''Ne büyük bir incelik değil mi?
Bir aşk öyküsü olan Cemile, yoksul kesimlerin ayakta kalma çabasını, direnişlerini de dile getiriyor. Boşnak kızı işçi Cemile ile dar gelirli Katip Necati arasındaki saf aşkı anlatan Orhan Kemal, arka planda yaşanan yoksulluğa, düşmanlığa, ilkesizliğe karşın dayanışma ve dostluğun gücünü vurguluyor. Orhan Kemal'in yalın anlatımıyla çarpıcı bir resim gibi çizdiği Cemile, onun unutulmayacak yapıtlarından biri. Bu güzel romanı mutlaka okuyunuz. Eminim seveceksiniz.
Kitabın Özeti;
1934 yılıdır. Cemile annesini küçük yaşta kaybetmiş, 14-15 yaşlarında bir Boşnak kızıdır. Abisi Sadri ile bir fabrikada çalışmaktadır. Babası Malik ise yaşlı bir adamdır. Cemile'nin çalıştığı fabrikaya iş için gelip giden Çopur Ali, Cemile'ye sürekli haber göndermektedir. Cemile'nin gönlü ise fabrika kâtibi Necati'dedir. Çalıştığı fabrikanın Türk ustabaşısı, fabrikaya 5 yıllık kontrat ile getirilmiş İtalyan Orlando'yu göndermek için oyun tezgâhlar. İplik kolalarına gizlice zımpara tozu karıştırarak arızalara sebep olmakta ve bu da parça başına ücret alan işçileri etkilemektedir. İşçileri galeyana getiren Türk ustabaşı onları İtalyan Orlando'nun odasına hücum ettirmiştir. Fabrika sahibi Numan Rüştü Bey ayaklanmayı bastırarak gerçekleri aydınlatır. Ayaklanmaya karışan işçileri işten atar, ustabaşı ise kaçar ve kahve açar. İşçiler onun kahvehanesini yağmalarlar. Kâtip Necati ise Cemile ile evlilik gerçekleştirir.