Değerli okurlar, şehitlikleri gezmeye devam ediyoruz. Şehit Sancaktar Anıtı'ndan sonra yemyeşil bir göleti kıyılayarak devam ediyor ve biraz yol aldıktan sonra Dumlupınar'a geliyor, şehitliğe doğru ilerliyoruz. Daha şehitliğe varmadan çok uzaklardan yüksek bir tepeye (Cafer Gazi Tepesi) dikilmiş dev heykeli görüyoruz. Aracımızı alanda uygun bir yere bıraktıktan sonra hemen çok mükemmel bir biçimde düzenlenmiş, güllerle müzeyyen hale getirilmiş şehitlikte yürümeye başlıyoruz. Önce "T.C. TARIM ve ORMAN BAKANLIĞI DOĞA KORUMA ve MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ-DUMLUPINAR ŞEHİTLİĞİ" levhasını görüyoruz. Her yer renk renk güllerle donatılmış. Yöreye özgü yontma taşlarla yapılmış, alnacında "DUMLUPINAR ŞEHİTLİĞİ" yazılı yüksek bir kapıdan asıl şehitliğe giriyoruz. Yerlerdeki yatay mermerler üzerinde yurdun dört bir köşesinden bu eşsiz savaşa katılan ve bu savaşta şehit düşen Mehmetçiklerin illeri ve adları yazılı. Çevrede çok önemli heykel grupları. İşte kucağında çocuğu, yanında eli silahlı erkeği ve yanında bir başka asker giyimli güçlü bir grup (Milis Heykeli). Kaidesindeki beyaz mermere;
"BEN EZELDEN BERİ HÜR YAŞADIM, HÜR YAŞARIM,
HANGİ ÇILGIN BANA ZİNCİR VURACAKMIŞ? ŞAŞARIM!
KÜKREMİŞ SEL GİBİYİM, BENDİMİ ÇİĞNER AŞARIM,
YIRTARIM DAĞLARI ENGİNLERE SIĞMAM, TAŞARIM" dizeleri kazınmış.
Hemen içeriye doğru ilerleyince kitap sayfası şeklinde hazırlanmış mermerlere yine Mehmet Akif' in İstiklal Marşı şiirinden dörtlükler dizilmiş. Tepedeki büyük heykele doğru ilerlerken sol yanımızdaki kucağında yaralı bir eri taşıyan dev bir heykel yolumuzu kesiyor (Şehit Baba-Oğul Anıtı). Hemen fotoğrafını çekiyor ve anıtın önüne vardığımızda kaidedeki beyaz mermere sanki kanla damlatılmış yazılar içimizi burkuyor. ŞÖYLE:
BU ANIT: OĞLU MEHMET 8 YAŞINDA İKEN 1912 YILINDA BALKAN SAVAŞI' NA KATILAN GALİÇYA, HİCAZ, YEMEN, KAFKASYA SAVAŞLARINDA CEPHEDEN CEPHEYE 11 YIL KOŞARAK ÇARPIŞAN DOĞU CEPHESİNDEN KURTULUŞ SAVAŞI' NA KATILAN VE DUMLUPINAR BAŞKOMUTAN MEYDAN MUHAREBESİNDE 19 YAŞINDAKİ ALAY SANCAKTARI OĞLU İLE KARŞILAŞTIKTAN SONRA 31 AĞUSTOS GÜNÜ ŞEHİT DÜŞEN ÇETMİ' Lİ KARA ALİ ÇAVUŞ' UN MUHTEŞEM DESTANIDIR. OĞLU KAHRAMAN ONBAŞI MEHMET, 9 EYLÜL' DE İZMİR'E GİREN BİRLİĞİN BAŞINDA ŞEHİT OLMUŞTUR. YÜCE KAHRAMANLARI MİNNET ve ŞÜKRANLA ANIYORUZ". Bu savaşı nasıl kazandığımızı böylece çok daha iyi anlıyoruz. O zavallı Anadolu kadını evinde askerden dönecek kocası ve oğlunu bekler.
Tepedeki devasa heykele yürüyor ve oradan çepeçevre bütün şehitliği seyrediyor ve fotoğraflıyoruz. Yine burada gördüğümüz beyaz mermerin üzerinde şu cümlelerin kazındığını görüyoruz: "BU PARSELDEKİ TOPRAK, ANAFARTALAR CONKBAYIRI, ARIBURNU, EDİRNE, BALKAN, ANTEP SAVUNMASI, ERZURUM TABYASI ŞEHİTLİKLERİNDEN GETİRİLEN TOPRAKLARDAN MEYDANA GELMİŞTİR." Yazılar, açıklamalar bunlarla da kalmıyor. Yine beyaz bir mermer üzerine şu altın satırlar dizilmiş:
"26 AĞUSTOS 1922 AFYONKARAHİSAR-DUMLUPINAR MEYDAN MUHAREBESİ VE ONUN DEVRESİ OLAN 30 AĞUSTOS MUHAREBESİ TÜRK TARİHİNİN EN ÖNEMLİ BİR DÖNÜM NOKTASINI TEŞKİL EDER. HİÇ ŞÜPHE ETMEMELİDİR Kİ, YENİ TÜRK DEVLETİNİN VE GENÇ TÜRK CUMHURİYETİNİN TEMELİ BURADA SAĞLAMLAŞTIRILDI. EBEDİ HAYATI BURADA TAÇLANDIRILDI. BU SAHADA AKAN TÜRK KANLARI, BU SEMADA UÇAN ŞEHİT RUHLARI DEVLET VE CUMHURİYETİMİZİN EBEDİ KORUYUCULARIDIR. BU BÜYÜK MEYDAN SAVAŞINDA ŞEHİT DÜŞEN EVLATLARIMIZI RAHMET, MİNNET VE ŞÜKRANLA ANIYORUZ" GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK. 30 AĞUSTOS 1924
Yine bir başka büyük panoda şehitlikte yer alan üç ayrı grup heykel bir araya getirilmiş. Bu panonun başlığı da yine renkli ve büyük yazılarla "DUMLUPINAR ŞEHİTLİĞİ" Yazısı nakşedilmiş. Bununla da kalmamış ve hemen altına "DUMLUPINAR'DASIN, BAYRAĞIN DÜŞMEDİĞİ YERDESİN!" yazısı eklenmiş.
DUMLUPINAR ŞEHİTLİĞİ: 1914-1918 Birinci Dünya Savaşı'nda dokuz cephede savaşmak zorunda kalan Anadolu evlatları, bu defa da Sevr Anlaşmasını yırtmak, İstiklali sağlamak amacıyla 1919-1922 yıllarında Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa' nın çevresindeki köylüsüyle, kentlisiyle, kadınıyla, erkeğiyle, doğulusuyla, batılısıyla, kuzeylisiyle, güneylisiyle amansız bir ölüm-kalım savaşına girerler. İşte bu Kurtuluş Savaşı' nda cephede ve cephe gerisinde 137.000 şehit verilir. Bu şehitlerimiz adına Kütahya ile Dumlupınar ilçesi sınırları içerisindeki Cafer Gazi Tepesi ve eteklerine DUMLUPINAR ŞEHİTLİĞİ yapılarak 1992 yılında ziyarete açılmıştır. Buradaki "ÜÇ KOMUTAN ANITI", "MİLİS ANITI" VE "ŞEHİT BABA-OĞUL ANITI" ından daha önce söz etmiştik.
DUMLUPINAR ŞEHİTLİĞİ: 1919-1922 yıllarında köylüsüyle, kentlisiyle, kadınıyla, erkeğiyle amansız bir ölüm-kalım savaşına girer. İşte bu Kurtuluş Savaşı' nda cephe ve cephe gerisinde on binlerce şehit verilir. Şehitlik; gelecek nesillere vatan topraklarının nasıl kazanıldığı bilincini ve ruhunu vermek, şehitlerimizin anısını canlı tutmak için yükselen ölümsüzlük anıtıdır. Vatan savunması uğruna başta Büyük Önder Mustafa Kemal ATATÜRK olmak üzere tüm şehit ve gazilerimizi bir kez daha minnet ve şükranla anıyoruz." Şehitlik, Afyon-İzmir karayolunun 500 metre iç kesiminde Cafer Gazi Tepesi eteklerindedir.
Şehitliğe girerken solda, Cafer Gazi Tepesi'nin tam karşısında "DUMLUPINAR DİORAMA MÜZESİ" adıyla yeni bir MÜZE yapılmaktadır. Henüz binası yapılmış ve içi doldurulmamıştır. Asıl müze, biraz gerisindeki Dumlupınar ilçesindedir. Alnacında da şu yazılar dizilidir:
"AKDENİZ'E TANK GİBİ KOŞTU BÜTÜN KAĞNILAR/EY SEVGİLİ İSTİKLAL EY GÜZEL DUMLUPINAR!"
"DUMLUPINAR KURTULUŞ SAVAŞI MÜZESİ" Orayı da gezip fotoğraflıyoruz. (Gelecek hafta)
NOT: Yazımıza üç de fotoğraf ekliyoruz.