CUMHURİYETİN İLANI İÇİN ÖNERGE VEREN 16 MİLLETVEKİLİ'NDEN BİRİ DE MUĞLA MEBUSU YUNUS NADİ BEY'DİR (ABALIOĞLU). CUMHURİYETİN İLANI ÖNERGE VEREN 16 MİLLETVEKİLİ VE KISA ÖZ GEÇMİŞLERİ - I
1 - Muğla Mebusu Yunus Nadi Abalıoğlu
1879 Muğla, Fethiye doğmuştur. Abalızade Hacı Halil Beyin oğludur. Süleymaniye medresesi, Galatasaray Sultanisi, ve Hukuk Mektebinde okudu. Malûmat, ikdam, Tasviri efkar ve Rumeli gazetelerinde çalıştı. Osmanlı Mebuslar meclisinde Aydın Mebusu oldu. "Tasviri Efkâr' gazetesinde yazı işleri müdürlüğünü ve başyazarlık yaptı. 1918'de "Yeni Gün" gazetesini kurdu. İstanbul'un işgali üzerine 1920'de Ankara'ya giderek gazetesini çıkarmaya devam etti.. TBMM'ye İzmir Mebusu olarak katıldı. "İstanbul'a giderek yeni bir matbaa daha kurdu. "Cumhuriyet" gazetesini çıkardı. Atatürk'ün en yakın arkadaşlarından biriydi. 1945 yılında vefat etti.
2 - Gelibolu Mebusu Celal Nuri İleri
1882'de Gelibolu'da doğdu. Abidin Paşa'nın torunu ve Ayan azası Giritli Nuri Beyin oğludur. Türkçe ve Fransızca gazetelerde yazarlık yaptı. Osmanlı Mebuslar meclisinde Gelibolu Mebusu olarak katıldı. TBMM'de Gelibolu ve Tekirdağ Mebusu olarak bulundu. değerli bir gazeteci ve düşünce adamıydı. Tarih, Hukuk, Siyaset, Seyahat ve Sosyal konularda eserler yayınlamıştır. iki kardeşiyle birlikte İleri gazetesini kurdu. 1938 yılında vefat etti.
3 - Dersim Mebusu Feridun Fikri Düşünsel
1892 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Münci Fikri Bey'dir. Hukuk Fakültesini bitirdi. Paris'te doktorasını verdi. Türkiye'ye döndü avukatlığa başladı. TBMM'nin 2. dönemine Dersim mebusu olarak katıldı. 6. dönemde TBMM'ye Bingöl mebusu olarak girdi. Meclis Başkan vekilliği görevinde bulundu. 1958'de vefat etti.
4 - Konya Mebusu Refik Koraltan
1889 yılında Divrik'te doğdu. Hukuk Fakültesini bitirdi. Konya'da Polis Müdürlüğü yaptı. çalışmıştır. Konya Müdafaa-i Hukuk Cemiyetine katıldı. TBMM'nin ilk dört döneminde Konya mebusu olarak bulundu. Yozgat İstiklâl Mahkemesi üyeliği ve Meclis Riyaset Divan Kâtipliği görevlerinde bulundu. 6. dönemde İçel mebusu oldu. 1946 yılında Demokrat Partinin kurucuları arasına girmiş ve 1950'den 1960'a kadar Meclis başkanlığı yaptı. 27 Mayıs 1960 ihtilâli üzerine kurulan Yassıada Adalet Divanında müebbet hapse hüküm giymiş, bir süre sonra affedildi. 1974'te vefat etti.
5 - İzmit Mebusu İbrahim Süreyya Yiğit
1880 yılında İstanbul'da doğdu. Yarbay Servet Bey'in oğludur. Mülkiye'yi bitirdi. Devlet hizmetine girdi. Orhaneli Kazası Kaymakamlığı, İstanbul Polis Müdürlüğü Tahrirat Şubesi Müdürlüğü, Çatalca, Gelibolu sancağı, Kırklareli, Balıkesir, İzmit Mutasarrıflığı görevlerinde Mondros Mütarekesi'nden sonra İstanbul hükümeti tarafından azledildi. Kurtuluş planları hazırlığında bulunan Mustafa Kemal Paşa ile birlikte hareket etti. Rauf Beyle birlikte Bandırma, Ankara, Samsun yolundan Amasya'ya geldi. Mustafa Kemal Paşa buluşmuştu. Amasya Protokolüne imza attı. Osmanlı Mebuslar meclisinde Saruhan Mebusu oldu. İstanbul'un İngilizler tarafından işgali üzerine Anadolu'ya geçti. TBMM'ye Saruhan Mebusu olarak katıldı. 2. dönemden 9. döneme kadar Kocaeli Milletvekili olarak görev yaptı. 1952 yılında vefat etti.
6 - Şarki karahisar Mebusu Mehmet Emin Yurdakul
1869 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Salih reistir. Beşiktaş Askerî Rüştiyesi, Mülkiye ve Hukuk mektebinde okudu. Rüsumat Evrak Müdürlüğüne atandı. Hicaz Vali vekilliği, Sivas ve Erzurum valilikleri ve bir süre Erzurum ve Trabzon Rüsumat Nazırlığı ve Bahriye Nezareti Müsteşarlığında bulundu. I914'de Osmanlı Mebuslar meclisinde Musul mebusu seçildi. TBMM'nin 2. ve 3. Dönem çalışmalarına Şarki Karahisar, 4. 5. ve 6. Dönemlere Urfa, 7. dönemde İstanbul milletvekili olarak katıldı. Türk ocaklarının kurucuları arasına katıldı. Türk Yurdu Dergisi'nde çalıştı. 1944 de vefat etti.
7 - Muş Mebusu İlyas Sami Muş
1881 yılında Muş'ta doğdu. Babası Hacı Abdülhamit efendidir. Medresede tahsilini tamamladı. Farsça, Arapça, Ermenice ve İngilizce de öğrendi. Arap Edebiyatı öğretmeni olarak ders verdi. Osmanlı Mebuslar meclisine girdi. İngilizler tarafından Malta'ya sürüldü. İstanbul'a döndükten sonra Anadolu'ya geçti. TBMM'de 1. ve 2. dönem Muş, 3. döneme Bitlis, 5. döneme de Çoruh mebusu olarak katıldı. 1944 de vefat etti.
8 - Antalya Mebusu Rasih Kaplan
1883 yılında Akseki'de doğdu. Aksekili Satırzade Mehmet Tahir Efendi'nin oğludur. Arapça öğrendi. Kahire'de Camiülezher'de okudu.Rüştiye'yi bitirdi, içtimaiyat ve Hukuk dallarında yüksek tahsil yaptı. TBMM'nin 1. döneminden 6. dönemine kadar Antalya mebusu olarak meclise katıldı. 7. dönemde Maraş mebusu, 8. dönemde Antalya mebusu olarak TBMM'ne girdi. 1952 yılında vefat etti.a