23 Nisan 1920'de açılan Birinci TBMM'nin üyeleri, vatanın kurtuluşu ve bağımsızlığı konusunda birleşmelerine rağmen, siyasi konularda birçok gruba ayrılıyorlardı. (Tesanüt Grubu, İstiklal Grubu, Müdafa-yi Hukuk Zümresi, Halk Zümresi ve Islahat Grubu gibi).
Mustafa Kemal TBMM'deki bütün grupları birleştirip ulusal iradenin meclise yansıması için çaba gösterdi. Fakat başarılı olamadı.
Bu gruplar içinde Çerkez Ethem'in kardeşleri olan Reşit ve Tevfik beylerin başını çektiği " Yeşil Ordu Cemiyeti"ninde büyük etkinliği vardı.Ankara ve Eskişehir'de şubeleri olan Yeşil Ordu Cemiyeti'ne Çerkes Ethem'in de katılmasıyla cemiyet güçlenmişti.Çerkez Ethem isyanı'nın ardından Yeşil Ordu Cemiyeti tasfiye edilerek gücü kırılmıştır.
Zamanla TBMM'de "Birinci Grup" ve "İkinci Grup" adıyla iki grup oluştu.
Birinci Grup üyeleri Mustafa Kemal taraftarı,İkinci Grup üyeleri de Mustafa Kemal karşıtlarından oluşmaktaydı.Müdafaa-i Hukuk Grubu üyeleri Birinci Grup içinde yer almaktaydı.
TBMM'nin 1 Nisan 1923 tarihinde seçim kararı almasının ardından ,seçimler yapılmış ve bu seçimlerde Mustafa Kemal yeni Mecliste seçilen milletvekillerinin Müdafa-i Hukuk Grubu içinden seçilmesini sağlamıştır.11 Ağustos 1923 tarihinde göreve başlayan yeni ilk ilk olarak Lozan Barış Antlaşması'nı onaylamıştır.
24 Temmuz 1923'te Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanması ve TBMM'de kabul edilmesinin ardından ,Mustafa Kemal gerçekleştirmek istediği reform ve devrimleri bir plan dahilinde yapmak için bir programa ve kuruluşa ihtiyaç duyar.
Bu doğrultuda Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasında büyük rol oynayan Anadolu Ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti çatısı altında 9 Eylül 1923 tarihinde Mustafa Kemal 'in liderliğinde Halk Fırkası kurulur.Anadolu ve Rumeli'deki ,Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti büroları Halk Fırkası bürolarına dönüşür.
Fırka , Cumhuriyetin ilanının ardından 1924 yılında "Cumhuriyet Halk Fırkası" adını alır.1935 yılından itibaren de "fırka "yerine "parti " sözcüğü kullanılmaya başlanır.Böylece Cumhuriyet Halk Partisi adını alır.
CHP ,NEDEN KURTULUŞ'UN VE KURULUŞUN PARTİSİ
Malum, Kurtuluş Savaşı döneminde Anadolu'daki ve Rumeli'deki Milli cemiyetler Sivas Kongresi'nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti çatısı altında birleştirilerek ,Kurtuluş Savaşı'nın tek elden yürütülmesi sağlanmıştı.Bu yüzden "Kurtuluş"un partisidir.Cumhuiyeti'de Cumhuriyet Halk Partisi'nin etkin olduğu TBMM ilan ettiği için "Kuruluş"un Partisidir.
Nitekim ,Lozan'dan sonra'da Halk Fırkası ,Gazi Mustafa Kemal'in öncülüğünde Cumhuriyetin kurulmasında büyük rol oynar.Cumhuriyet Halk Partisi'nin kurucu lideri olan Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyetin ilanının ardından ,Cumhurbaşkanı seçilmesiyle birlikte ölene kadar onbeş yıl boyunca Genel Başkanlık görevini de yürütür.
100.Yılını kutlayan CHP'yi ,II. Yüzyılında çetin sorunlar bekliyor.Bunların başında gelen Genel Başkanlık tartışmalarıdır.Kurultayın alacağı karar, yeni dönemde CHP'yi nasıl etkileyecek hep birlikte göreceğiz.