TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ ,NİTELİĞİ,İÇERİĞİ ,UYGULANMASI , SONUÇLARI

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan 30 Mart Pazartesi günü,sadece ülkemizin değil insanlığın başına bela olan koronavirüs(Covid-19) salgını dolayısıyla bir yardım kampanyası başlattı.

Ülkemizin içinde bulunduğu mevcut durum açısından böyle bir yardımın toplanması zorunluluktur. Çünkü burada görünmeyen bir düşmana karşı mücadelede, halkımız,Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından  "bağışlarıyla" yardıma davet edilmiştir.Hali vakti yerinde olan herkesin bu yardıma katılması gerekir.

Kuşkusuz bu konuda, daha önceden yapılan yanlış politika ve uygulamalara yönelik olarak yazılacak,eleştirilecek çok şey var.Ama şimdi bunun zamanı değil.Gün,yanlışlardan vazgeçip, birlik olma günüdür

Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan,bu yardım kampanyası sırasında Kurtuluş Savaşı'mız sırasında uygulanmış olan " Tekalif-i Milliye Emirleri"ni ( Milli Yükümlülük Emirleri)  örnek gösterdi.Böylece kamuoyunda bu emirlerin ne olduğu konusunda bir merak ve ilgi uyanmış oldu.

TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ NEDİR?

10 MADDELİK TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ(KISALTILMIŞ)

1-Her ilçede bir tane Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.

2-Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.

3-Her aile bir askeri giydirecek.

4-Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.

5-Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.

6-Her türlü makineli aracın %40'ına el konacak.

7-Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20'sine el konacak.

8-Sahipsiz bütün mallara el konacak.

9-Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.

10-Halkın elindeki araçlar bir defa olmak üzere 100 km'lik mesafeye ücretsiz askeri ulaşım sağlayacak.

TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİNİN YAYINLANMA GEREKÇESİ.

Kurtuluş Savaşı sırasında Batı Cephesi'nde Yunanlılara karşı yapmış olduğumuz Kütahya-Eskişehir Muharebeleri bu Cephede düzenli ordu birliklerimizin kaybettiği tek muharebedir.Bu muharebe sonrasında ordumuz Sakarya Irmağı'nın doğusuna çekilmiş ,Bursa ve Eskişehir Yunanlıların eline geçmiş ve Yunanlılar Polatlı'ya kadar dayanmışlardır.

Bütün yurtta,orduda ve Meclis'te karamsarlığın hakim olduğu,TBMM'nin Kayseri'ye taşınmasının düşünüldüğü  bir durumda TBMM ,Mustafa Kemal'i 5 Ağustos 1921 tarihinde Başkomutan seçmiştir.Meclis Başkanı olarak Meclisin de yetkilerini üç aylık bir süreliğine üstlenen Mustafa Kemal ,Dünya tarihinde örneği olmayan bir girişimde bulunarak 7-8 Ağustos gecesi 10 maddeden oluşan "Tekalif-i Milliye Emirleri'ni yayınlamıştır.

Başkomutanlığın yanında Meclis'in de bütün yetkilerini üstlenmiş Mustafa Kemal'in bu Emirleri kanun hükmündeydi.Bu yüzden uyulması zorunluydu.Uymayanlara cezai yaptırım uygulanması söz konusuydu.

MUSTAFA KEMAL TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ İLE NEYİ AMAÇLAMIŞTI VE BU EMİRLER NEYE YÖNELİKTİ? 

Tekalif-i Milliye Emirleri ,Kurtuluş Savaşı sırasında perişan durumdaki ordumuzun araç-gereç, malzeme, silah, mühimmat, donatım ve iaşesini karşılamak amacıyla yayınlanmış olan emirlerdir.Bu emirlerle halkın sadece "canıyla" değil,aynı zamanda "malıyla" da savaşa katılması sağlanmıştır.Kurtuluş Savaşımızın kazanılmasında bu yardımların çok büyük bir yararı olmuştur. Var olma savaşı verilen bir dönemde alınmış olan bu kararların Dünya tarihinde örneği yoktur.

TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ'NİN UYGULANMASI.

Tekalif'i Milliye Emirleri ilçelerde bulunan "Tekalif-i Milliye Komisyonları"tarafından uygulanmıştır.Bu komisyonlar yerel "Müdafaa-i Hukuk"cemiyetlerinn temsilcileri,imamlar,muhtarlar,yörenin en büyük askeri amiri,mal müdürü gibi devlet memurlarının yanında halktan seçilen 10 üyeden oluşturulmuştur.Emirlerin uygulanması hiçbir ücret almayan bu komisyonlar tarafından sağlanmıştır.

TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ İLE HALKTAN TOPLANAN YARDIMLARIN KARŞILIĞI ÖDENMİŞTİR.

12 Nisan 1923 tarihli ve 328 nolu Kanunla ,halktan  karşılığı daha sonra ödenmek üzere Tekalif-i Milliye Emirleri'yle toplanan,  6.003.663 TL tutarındaki bu malzeme ve araçların karşılığı halka ödendi.Borcun %72.3'ne denk gelen 4.340.508TL'lik kısmı 1923'te,kalan %27.7'lik kısmı da her yıl yapılan ödemelerle 1929 yılında kapatıldı.

TBMM Hükümeti 1923-1937 yılları arasında onca imkansızlıklar içerisinde,Tekalif-i Milliye Emirleri borcunun yanında halktan alınmış her şey için, halka toplam 17.426.409 TL. ödeme yapmıştır.

Bu ödemelere Lozan barış Antlaşması'nda Osmanlı'dan sırtımıza yük olarak kalan Osmanlı Devleti'nin yabancı devletlerden almış olduğu borçlar dahi değildir.Türkiye bu "Osmanlı Borçları"nın ana parasının ödemesini 1954'te,faizlerinin ödemesini ise 1983'te tamamlamıştır

 "TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ" İLE ŞU AN YÜRÜTÜLMEKTE OLAN YARDIM KAMPANYASI ARASINDAKİ FARK.

Burada itirazım "Bağış "olarak gerçekleştirelecek  olan "Yardım kampanyası" ile "Tekalif-i Milliye Emirleri "arasında benzerlik kurulmasınadır.Bu konuda Cumhurbaşkanımıza bu bilgi metnini veren danışmanına 40 yıllık bir tarihçi olarak İnkılap Tarihi dersinden zayıf not verirdim.

Çünkü , "Tekalif" vergi gibi "yükümlülük" demektir."Bağış" ise gönüllüğe dayanır."Yardım",istenir ve yapılır.Nitekim Cumhurbaşkanımız halkımızdan bu salgın ile ilgili olarak "Yardım isteği"nde bulunmuştur.Halkımız da bu çağrıya uyarak yardıma katılmış ve katılmaya devam etmektedir.

Oysa Tekalif-i Milliye Emirleri ,adından da anlaşılacağı gibi "Yükümlülük" ve "Emirler"den oluşmaktadır.Emir ve yükümlülüklere uymayanlara karşı bir "cezai yaptırım" uygulanmaktadır.Oysa bağışlara dayanan yardım kampanyasında böyle bir yaptırım söz konusu değildir.

Cumhurbaşkanımız halka yardım istek ve çağrısında bulunmuştur.OysaMustafa Kemal Sakarya Muharebesi öncesinde yukarıda verilen "Emirler"i yayınlamıştır.

 Bir diğer fark da; bağışlar geri ödenmez.Oysa Tekalif-i Milliye Emirleri ile ile halktan toplanan malzemeler,"kayıt altına alınmış" ve bedelleri yukarıda belirtiği şekilde daha sonra halka "devlet tarafından ödenmiştir".

 

YAZARIN DİĞER YAZILARI