BENZERİ OLMAYAN AŞK ANTİK KENTİNDE MUHTEŞEM İDİL BİRET KONSERİ
MEHMET BİLDİRİCİ
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 29.07.2018 Pazar günü gece 21.00 de Yatağan STARATONIKEIA antik kentinde bir konser düzenlendi. Tarihi antik kentin restore edilmekte olan amfi tiyatrosu tamamen doluydu.
Piyanist İdil Biret’in katıldığı bu konser ikinciydi. İlkine katılamamıştım. Buna katıldım. Çok keyif aldığımı söyleyebilirim.
Böyle bir konseri düzenlediği için Sayın Büyükşehir Belediye Başkanı OSMAN GÜRÜN’NÜN kutlanması gerekir. Gerçekten yaptığı muhteşem bir başlangıç bu konserlerin ileri yıllarda devam edeceğine inanıyorum.
Tiyatroya giden yolun karanlık ve taşlık oluşu yeterli tuvalet olmaması gibi durumlar da vardı ama bunların kısa sürede giderileceğine inanıyorum.
Kısaca STARATONIKEIA antik kentinden bahsetmemek olmaz Büyük İskender’in ardından Suriye’de kurulan SELEUCOS’LAR tarafından 23 yüzyıl önce Kral Seleucos (M.Ö 358-281) tarafından kurulmuştur. Kral oluşu M.Ö. 312 yılıdır, dikkat edilirse Büyük İskender’den birkaç büyüktür. Stratonice (Doğumu M.Ö 317, evliği M.Ö 300) Seleucos ile evlidir. Ona Phila isminde bir kız doğurur. Stratonice Makedonya Kralı Demetrius’un kızıdır. Seleucos’un oğlu Antiochius üvey annesine âşık olur, yemez içmez sararıp solar, kral oğlunu çok sever durumu öğrenince eşini oğluna veriverir. Oğul krala da 6 çocuk doğurur.
Dünya’da eşine rastlanılmayan bir aşk hikâyesi böyledir. Silifke ve Antakya kentleri bu krallar adına kurulmuştur. Konu ile ilgili yazım Devrim Gazetesi 15.07.2016) dedir.
Bu girişlerden sonra dönelim konsere, Programda “Rus Besteci Modesk Mussorgysk’nin (1839-1861) “Night on Bald Mountain-Çıplak Dağda bir Gece” ve Norveçli Besteci Edward Grieg’in (1843-1907) “Piyano için Konçerto çalındı. Piyano’da İdil Biret vardı, tek kelime ile muhteşemdi…
Ben biraz erken ayrılıp onun bir Beethoven CD’sini ve İDİL BİRET isimli bir kitabını aldım. Esas bu kitaptan söz edeceğim.
Kitap Fransızca olarak “İdil Biret une pianiste turque en France- İdil Biret Fransa’da bir Türk Piyanisti” olarak Dominique Xardel tarafından 2006 yılıda yazılmış ve Üner Birkan tarafından Türkçeye çevrilmiş.
Elimdeki kitap 2016 yayınlanmış, Can yayını 343 sayfa.
Şimdi kitabı inceleyelim. Neler var? Neler yok ki. Hayatı, öğrenimleri, müzik dünyasında yürüyüşü anlatılmaktadır.
İdil Bret 1941 yılında Ankara’da doğdu, çok küçük yaşta müziğe olağanüstü bir kabiliyeti olduğu ortaya çıktı. İdil Bret’i ilk farkına varan zamanın Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’dür. İsmet İnönü(1884-1973)
Yemen de esir düşmüştür. Vakit geçirecek tek obje orada eline geçen batı müziği plaklarıdır. Bunları belki başta zoraki dinleyerek bu müziği benimser, cumhurbaşkanlığı döneminde konserler düzenletir
sanatçılara destek olur. İdil Biret’in üstün yeteneğinin farkına varıp Büyük Millet Meclisi’nden özel yasa çıkararak onun ailesi ile birlikte Paris’te öğrenimini sağlar. İdil Biret Paris’e gitmezden önce değerli
besteci, Piyanist Mithat Fenmen’den (1916-1982) ders alır, ilginçtir Mithat Fenmen Mithat Paşanın (1822-1884) torunun oğludur.
Ailesi ile Paris’e yerleştirilen İdil Bret 15 yaşında 1956 yılında Paris Konservatuarını birincilikle bitirir.
Paris’te hocası Fransız Nadia Bolanger (1887-1979) ve Alman Wilhelm Kempff (1895-1991) ve başkalarıdır.
Opera Sanatçısı Leyla Gençer (1924-2008), Kemancı Suna Kan (1936), Piyanist İdil Biret (1941) ve Piyanist Fazıl Say (1970) artık dünyanın ve Avrupa’nın önde gelen sanatçıları arasında Türkiye’yi Türk insanını temsil ederler.
Kitapta Türkiye’deki klasik Batı Müziği alanında önemli kilometre taşlarına değinilir. Sultan II. Mahmut’un (1785-1839) Türkiye’de pek çok reformları geliştiren padişah olduğu, ilk defa Muzıka-1 Hümayun’u kurduğu, İtalyan asıllı Donizetto Paşa’nın (1788-1856) bunun başına getirildiğini, Kısa bir süre padişah olan V. Murat’ın (1840-1905) bir sarayda göz hapsinde tutulduğu sırada pek çok batı müziğinden besteler yaptığı anlatılmaktadır.
Ben Müzik adamı değilim olaya tarihi platformdan bakmaya çabalıyorum.
Kitapta bir müzik insanının zevkle okuyacağı çok konular bulunduğu açıktır.
Son bir örnek vermek isterim. İdil Biret Türkiye dâhil 40 ülkede konser vermiş, burada çok sayıda yerel orkestralarda yer almıştır. Örnek olarak Almanya’da katıldığı orkestra sayısı 21, İngiltere’de
15’tir. Türkiye dışında konser verdiği tek ülke Mısır’dır.
Bundan böylede parlak müzik hayatının sağlık içinde devamını dilerim.
Yazıya kitabının kapak resmi konulmuştur.